Қазақстан Республикасының валютасы

Автор: Пользователь скрыл имя, 23 Марта 2012 в 09:54, доклад

Описание работы

Тәуелсіз егемен мемлекеттің міндетті рәміздерінің бірі оның ұлттық валютасы болып табылады. Кез келген мемлекеттің тарихына оның бір-ақ рет енгізілетін өз валютасының тарихы да кіреді. Басқа көптеген елдердің ұлттық валютасының тарихы сан ғасырлар бойы қалыптасқан. Кез келген ұлттық валюта елдің өткенін, бүгінгісін және болашағын бейнелейді. Ал Теңгенің - Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының тарихы Президенттің 1993 жылғы 15 қарашадағы жарлығынан басталды.

Работа содержит 1 файл

Қазақстан Республикасының валютасы.docx осы.docx

— 45.22 Кб (Скачать)

Сырт жағында негізгі  бейне - тау аясындағы барыс. Банкноттың оң жақ бөлігінде Қазақстан Республикасы аумағының пішіні мен жалауы бейнеленген. Түсі өзгеретін бояумен қазақ және орыс тілдерінде жазылған 10 000 теңгелік номиналының сандық белгілеуі. Банкноттың орталық бөлігінде тау бейнесінен төменірек 10 000 теңгелік номиналды сандық белгілеу және "он мың теңге" деген сөздер орыс тілінде жазылған.

5000 теңге

2006 жылғы үлгідегі номиналы 5000 теңгелік  банкнотаның сипаттамасы

 

 

Банкнота өлшемі 144х76 қағазда дайындалған.

Бет жағы: басым түсі күрең  қоңыр-қызыл, басым бейне – тігінен. Орталық бөлігінде  "Астана-Бәйтерек" монументі бейнеленген. Банкнотаның ортасында күрең-қызыл және қара сұр жолақтарда ақ түспен Қазақстан Республикасының мемлекеттік әнұраны нотасының фрагменттері бейнеленген, онда  номиналдың сандық белгілерінің контуры ақ сызықтармен жүргізілген.  "Бәйтерек" монументінің сол жағында қоңыр түспен Қазақстан Республикасының мемлекеттік елтаңбасы бейнеленген. Жоғарғы оң жақ бөлігінде – Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалауының бейнесі. Банкнотаның төменгі бөлігінде ашық алақан бейнеленген. Төменгі сол жақта  номиналдың мемлекеттік тілдегі әріптік белгісі орналасқан. "ҚАЗАҚСТАН ҰЛТТЫҚ БАНКІ" жазуы төменгі сол жақта тігінен орналасқан, оның астында жалған ақша жасау жауапкершілігін ескертетін "Банкноттарды қолдан жасау заңмен қудаланады" деген мемлекеттік тілдегі жазу орналасқан.

Сырт жағы: басым түсі күрең қоңыр-қызыл, басым бейне – көлбеу. Негізгі бейне: Қазақстан картасының контуры, Алматы қаласында орналасқан Тәуелсіздік монументінің жоғарғы тұсы, "Қазақстан" қонақ үйі, артқы жағында таулар. Төменгі сол жақ бөлігінде және жоғарғы оң жақ бөлігінде банкнота номиналының сандық белгісі, ал төменде ортада орыс тіліндегі әріптік белгі орналасқан. Жоғарыда ортасында "ҚАЗАҚСТАН ҰЛТТЫҚ БАНКІ" жазуы және эмитент банктің логотипі басылған. Жалған ақша жасау жауапкершілігін ескертетін "Подделка банкнот преследуется по закону" деген орыс тіліндегі жазу ашық жердің жоғарғы сол жақ бұрышында орналасқан.

Банкноталарды айырбастау тәртібі.

Ескі үлгідегі және 2006 жылғы  үлгідегі ақша белгілерінің айналыста  қатар жүру кезеңі 1 жыл болады.

Ескі және жаңа үлгідегі ақша белгілерінің айналыста қатар  жүру кезеңі заңды төлем құралы болып  табылады, Қазақстан Республикасының  бүкіл аумағында төлемнің барлық түрлері бойынша, сондай-ақ ешбір шектеулерсіз банктік шоттарға есептеуге және аударым жасауға міндетті түрде қабылдануға тиіс.

Ескі және жаңа үлгідегі ақша белгілерінің айналыста қатар жүру кезеңі аяқталғаннан кейін ескі үлгідегі ақша белгілері Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында төлемнің барлық түрлері бойынша заңды төлем құралы болуын тоқтатады.

Екінші деңгейдегі банктер  ескі және жаңа үлгідегі ақша белгілерінің айналыста қатар жүру кезеңі аяқталған күннен бастап заңды және жеке тұлғалардың ескі және жаңа үлгідегі ақша белгілерін қабылдауға және айырбастауға міндетті.

Осы мерзім аяқталғаннан кейін екінші деңгейдегі банктер заңды және жеке тұлғалардан ескі үлгідегі ақша белгілерін жаңа үлгідегі ақша белгілеріне айырбастауға қабылдауға құқылы емес. Екінші деңгейдегі банктер ескі үлгідегі банкноталарды Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген талаптарға сәйкес оларды одан әрі Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің филиалдарына сараптамаға өткізу үшін қабылдайды.

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің филиалдары екінші деңгейдегі банктердің ескі үлгідегі банкноталарды  айырбастау мерзімі аяқталғаннан кейін 10 жыл бойы  оларды заңды және жеке тұлғалардан қабылдауды жалғастырады және олардың сараптамадан түпнұсқалылығы расталғаннан кейін қолданылып жүрген ақша белгілеріне айырбастайды. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы заңды және жеке тұлғалардан ескі үлгідегі ақша белгілерін қабылдау мен айырбастаудың көрсетілген он жылдық мерзімін ұзартуға құқылы.

Қазақстан Республикасы тәуелсіздігінің 10 жылдығына шығарылған мерейтойлық  жазуы бар 2001 жылғы үлгідегі номиналы 5000 теңгелік банкнот

 

Көлемі 149 х 74 мм. Басым түстері - қоңыр және күлгін. Жалпы таралымы - 1 000 000 дана.

Бет жағындағы негізгі  бейне -  философ, ойшыл, ғалым Әл-Фарабидің (870 -950) портреті. Банкноттың сол жақ жоғарғы бұрышына көкшіл бояумен мемлекеттік және орыс тілдерінде "ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ТӘУЕЛСІЗДІГІНЕ 10 НЕЗАВИСИМОСТИ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН" деп жазылған. Портреттің төменгі оң жақ бұрышындағы 1998 жылғы үлгідегі банкноттарда қолданылған жасырын бейне мен күміс металл бояу түсі құбылып тұратын "Аспанда қалықтаған бүркіт пен күн" бейнесіне өзгертілген. Портреттің сол жағына машина арқылы оқуға болатын жіп орналастырылған және жарыққа тосып қарағанда көрінуі мүмкін.

Банкноттың сырт жағындағы  негізгі бейне - Қожа Ахмет Ясауидің кесенесі.

2001 жылғы үлгідегі номиналы 5000 теңгелік банкнот

Көлемі 149 х 74 мм. Басым түстері - қоңыр және күлгін.

Бет жағындағы негізгі  бейне - философ, ойшыл, ғалым Әл-Фарабидің (870 -950) портреті. Портреттің төменгі  оң жақ бұрышындағы 1998 жылғы банкноттарда қолданылған жасырын бейне мен күміс металл бояу түсі құбылып тұратын "Аспанда қалықтаған бүркіт пен күн" бейнесіне өзгертілген. Портреттің сол жағына машина арқылы оқуға болатын жіп орналастырылған және жарыққа тосып қарағанда көрінуі мүмкін.

Банкноттың сырт жағындағы  негізгі бейне - Қожа Ахмет Ясауидің кесенесі.

1998 жылғы үлгідегі номиналы 5000 теңгелік банкнот

Көлемі 149 х 74 мм.

Бет жағы: басым түстері - қоңыр және күлгін. Банкноттың ортасына философ, ойшыл, ғалым Әл-Фарабидің (870 -950 ж.ж.) қырынан салынған портреті бейнеленген. Сол жағына қызыл-қоңыр түспен жазылған "ҚАЗАҚСТАН ҰЛТТЫҚ БАНКІ" деген жазу бар. Портреттің сол жағына Әл-Фарабидің бір қырынан қарағандағы бейнесі және барыстың суреті салынған. Портреттің сол жағына "Қазақстан" деген жазуы бар металл жіп өткізілген және "5000" саны көрінеді. Портреттің сол жағында күміс бояумен орындалған екі бейне бар - егер бір бұрышынан қарағанда "5000" саны, ал басқа бұрышынан қарағанда қазақ өрнегінің бір үзігі көрінеді. Портреттің сол жағына көлемі әр түрлі реттік нөмір тік сызықтың бойымен қызыл бояумен және портреттің оң жағында реттік нөмір көлденеңінен қара бояумен салынған. Көлденеңінен жазылған реттік нөмірлердің астына Әл-Фарабидің аты және өмір сүрген жылдары көрсетілген. Портреттің жоғарғы сол жағына "Банкноттарды қолдан жасау заңмен қудаланады" деген жазу және Қазақстан Республикасының елтаңбасы бар, сондай-ақ Ұлттық Банк Төрағасының қолы қойылып, 1998 - шығарылған жылы жазылған.

Сырт жағы: басым түстер - қоңыр және қызыл. Бұл жағындағы  негізгі бейне - Қожа Ахмет Ясауи  кесенсінің бір үзігі. Кесененің сол жағына жоғарғы бұрышына ақшаның номиналы орыс тілінде сандармен және әріптермен көрсетілген. Жоғарғы сол жағына орыс тілінде "Подделка банкноты преследуется по закону" деп жазылған, сондай-ақ номиналы - 5000 саны көрсетілген.

 

Номиналы 5000 теңгелік  банкноттардың  негізгі айыру ерекшеліктері

Мерейтойлық, 2001 ж. 2001 ж. 1999 ж.

 

Сол жақ жоғарғы бұрышы

 

  Орта тұсының төменгі  оң жағы 

Сол жақ жоғарғы бұрышы

 

  Орта тұсының төменгі  оң жағы 

Сол жақ жоғарғы бұрышы

 

  Орта тұсының төменгі  оң жағы

Назар аударыңыз: әр жылы шығарылған номиналы 5000 теңгелік банкноттардың қатар айналыста жүру  кезеңі  шектелмейді.

2000 теңге

2006 жылғы үлгідегі номиналы 2000 теңгелік банкнотаның сипаттамасы

 

 

Банкнота өлшемі 139х73 қағазда дайындалған.

Бет жағы: басым түсі қою және ақшыл жасыл, басым бейнесі – тігінен. Орталық бөлігінде «Астана-Бәйтерек» монументі бейнеленген. Банкнотаның ортасында қою жасыл және көк жолақтарда Қазақстан Республикасының мемлекеттік әнұраны ноталарының фрагменттері ақ түспен бейнеленген, осы жерге номиналдың сандық белгісінің контуры ақ сызықтармен жүргізілген. «Бәйтерек» монументінің сол жағында Қазақстан Республикасының мемлекеттік елтаңбасы жасыл түспен бейнеленген. Жоғарғы оң жақ бөлікте Қазақстан Республикасының мемлекеттік туы бейнеленген. Банкнотаның төменгі жағында ашық алақан бейнеленген. Төменгі сол жағында номиналдың мемлекеттік тілдегі әріппен белгісі орналасқан. «ҚАЗАҚСТАН ҰЛТТЫҚ БАНКІ» жазуы төменде сол жағында тігінен орналасқан, оның астында жалған ақша жасау жауапкершілігін ескертетін "Банкноттарды қолдан жасау заңмен қудаланады" деген мемлекеттік тілдегі жазу орналасқан.

Сырт жағы: басым түсі қою және ақшыл жасыл, басым бейне – көлбеу. Негізгі бейне:  Қазақстан картасының контуры, алдыңғы жағында Алматы қаласындағы Абай атындағы опера театры, артқы жағында тау өзені. Төменгі сол жақ бөлігінде және жоғарғы оң жақ бөлігінде банкнота номиналының сандық белгісі, ал төменде ортада орыс тіліндегі әріптік белгі  орналасқан. Жоғарыда ортасында "ҚАЗАҚСТАН ҰЛТТЫҚ БАНКІ" жазуы және эмитент банктің логотипі басылған. Жалған ақша жасау жауапкершілігін ескертетін "Подделка банкнот преследуется по закону" деген орыс тіліндегі жазу ашық жердің жоғарғы сол жақ бұрышында орналасқан.

Банкноталарды айырбастау тәртібі.

Ескі үлгідегі және 2006 жылғы  үлгідегі ақша белгілерінің айналыста  қатар жүру кезеңі 1 жыл болады.

Ескі және жаңа үлгідегі ақша белгілерінің айналыста қатар  жүру кезеңі заңды төлем құралы болып  табылады, Қазақстан Республикасының  бүкіл аумағында төлемнің барлық түрлері бойынша, сондай-ақ ешбір шектеулерсіз банктік шоттарға есептеуге және аударым жасауға міндетті түрде қабылдануға тиіс.

Ескі және жаңа үлгідегі ақша белгілерінің айналыста қатар жүру кезеңі аяқталғаннан кейін ескі үлгідегі ақша белгілері Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында төлемнің барлық түрлері бойынша заңды төлем құралы болуын тоқтатады.

Екінші деңгейдегі банктер  ескі және жаңа үлгідегі ақша белгілерінің айналыста қатар жүру кезеңі аяқталған күннен бастап заңды және жеке тұлғалардың ескі және жаңа үлгідегі ақша белгілерін қабылдауға және айырбастауға міндетті.

Осы мерзім аяқталғаннан кейін екінші деңгейдегі банктер заңды және жеке тұлғалардан ескі үлгідегі ақша белгілерін жаңа үлгідегі ақша белгілеріне айырбастауға қабылдауға құқылы емес. Екінші деңгейдегі банктер ескі үлгідегі банкноталарды Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген талаптарға сәйкес оларды одан әрі Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің филиалдарына сараптамаға өткізу үшін қабылдайды.

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің филиалдары екінші деңгейдегі банктердің ескі үлгідегі банкноталарды  айырбастау мерзімі аяқталғаннан кейін 10 жыл бойы  оларды заңды және жеке тұлғалардан қабылдауды жалғастырады және олардың сараптамадан түпнұсқалылығы расталғаннан кейін қолданылып жүрген ақша белгілеріне айырбастайды. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы заңды және жеке тұлғалардан ескі үлгідегі ақша белгілерін қабылдау мен айырбастаудың көрсетілген он жылдық мерзімін ұзартуға құқылы.

2000 жылғы үлгідегі номиналы 2000 теңгелік банкнот.

 

Көлемі 144 х 69 мм. Басым түстері - жасыл және көкшіл.

Бет жағы: негізгі бейне -  философ, ойшыл, ғалым Әл-Фарабидің (870 -950 ж.ж.) қырынан салынған портреті. Сол жағына "Қазақстан Ұлттық Банкі" деп жазылған. Портреттің сол жағына сутамғы белгімен Әль-Фарабидің қырынан қарағандағы бейнесі және сутамғы белгімен Барыс бейнеленген. Портреттің оң жағына реттік нөмірі тік сызықтың бойымен қызыл бояумен салынған. Портреттің сол жағына жоғарыда көлденеңінен реттік нөмірі қара бояумен салынған. Реттік нөмірдің астына "Банкноттарды қолдан жасау заңмен қудаланады" деп жазылған. Портреттің сол жағына номиналы ірі сандармен және әріптермен көрсетілген, олардың астына Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының қолы қойылып, шығарылған жылы жазылған.

Сырт жағы: Негізгі бейне - Қожа Ахмет Ясауи кесенесінің  бір үзігі. Кесене бейнесінің сол жағына жоғарыда ақшаның номиналы сандармен және әріптермен көрсетілген. Жоғарғы оң жағына "Подделка банкноты преследуется по закону" деп жазылған.

1996 жылғы үлгідегі номиналы 2000 теңгелік банкнот.

Көлемі 144 х 69 мм.

Басым түстері - жасыл және қара. Бет жағындағы негізгі бейне -  философ, ойшыл, ғалым Әл-Фарабидің (870 -950) портреті. Сырт жағындағы негізгі  бейне - Қожа Ахмет Ясауи кесенсінің бір үзігі. Банкнотқа салынған философ Әл-Фараби бейнесі сондай-ақ сутамғы белгімен де бейнеленген.

Сутамғы белгі банкнотты  жарыққа тосып қарағанда анық көрінетін қою және ашық түстерден тұрады.

 

Номиналы 2000 теңгелік  банкноттардың  негізгі айыру ерекшеліктері

2000 ж. 1996 ж.

Оң жақ төменгі бұрышы

Төменгі орта тұсы

 

Орта тұсының сол жағындағы  қорғау жібі Оң жақ төменгі бұрышы

 

Төменгі орта тұсы

Орта тұсының сол жағындағы  қорғау жібі

Назар аударыңыз: 2000 ж. және 1996 ж. үлгідегі номиналы 2000 теңгелік банкнттардың қатар айналыс кезеңі 2002 жылғы 31 қазанда аяқталады. Осы мерзім аяқталғаннан кейін 1996 ж. үлгідегі банкноттар заңды төлем құралы бола алмайды.

2002 ж. 1 қарашадан бастап 2003 ж. 31 қазан аралығында екінші деңгейдегі  банктер заңды және жеке тұлғалардан 1996 ж. үлгідегі ақша белгілерін қабылдауға және оларды айырбастауға міндетті.

2003 жылғы 1 қарашадан бастап  Ұлттық Банктің филиалдары 10 жыл  бойы заңды және жеке тұлғалардан  1996 ж. үлгідегі банкноттарды қабылдайды  және сараптама жүргізіліп, олардың түпнұсқа екендігі расталғаннан кейін қолданыстағы ақша белгілеріне айырбастайды.

Информация о работе Қазақстан Республикасының валютасы