Қалдықтардың классификациясы

1 –тұрмыстық ауыз сумен қамтамасыз ететін ғимарат; 2 – улы өнеркәсіптік қалдықтарды заласыздандыратын утельдейтін завод; 3 – утельденбейтін өнеркәсіп қалдықтарын көмуге арналған участок; 4 – тұрмыстық канализацияны тазартатын ғимарат; 5 –жаңбыр суы жиналатын көлшік; 6 –өндірістік судың насостық станциясы; 7 – плотина(бөген); 8 –елді мекен; 9 - подстанция 110/35 кВ; 10 –снтарлы -қуіпсіз аймағының шекарасы ; 11 - подъезді автожол. 
 
 

Көмудің типтері 

         Қалдықтарды негізінде көмудің екі әдісі қолданылады: жерасты және жерүсті .

         Жерасты көму түрі – шахталарды, қуыстар, скважиналар, бұрынғы  мұнай алаңдары және т.б  - радиокативті  және қалдықтарды орналастыруға  арналған.

         Жерүсті көму әдісі – құрылыс  қоқыстары, қатты тұрмыстық қалдықьар  және өнеркәсіптік улы қалдықтарды  орналастыруға арналған. 
 

                          Сурет. жерасты көмудің турлері 

     A -отвальный тип захоронения; Б — захоронение на склонах; В — захоронение в котлованах; Г — захоронение в подземном бункере; 1 — отходы; 2— гидроизоляция; 3— бетон

     Отвального типа көмудің артықшылықтары:

• көмудің негізі жерүстінде;
• орналастырылатын материалдарды тығыздауда бақылау жасауға мумкіндік болады;
• отвод вод насосты қолданусыз жүреді;
• Дренажды жүйелерге жақсы бақылау жүргізіледі.

Отвального типа көмудің кемшіліктері: 

• сложности оценки устойчивости откосов, особенно при большой высоте захоронения;
• высоких сдвиговых напряжениях на основании откосов;
• необходимости использования специальных строительных конструкций для повышения устойчивости захоронения;
• создании эстетической нагрузки на ландшафт.

3