«Жоңғар Алатауы» табиғат саяжайының табиғи ортасы компоненттерінің ауыр металдармен ластануын зерттеу

Автор: Пользователь скрыл имя, 25 Апреля 2013 в 21:50, дипломная работа

Описание работы

Жоңғар Алатауы мемлекеттік табиғи саябағын ұйымдастыру жұмыстары 2007 жылдан басталып, түрлі зерттеу, жобалау шаралары арқылы Қазақстан Республикасы Үкімктінің арнайы №370 қаулысы бойынша 2010 жылы 30 сәуірде ұйымдастырылды. Қазақстандағы ірі әрі құрлысы күрделі тау жүелеріне жатады, ол солтүстікінде Балқаш-Алакөл ойысымен, оңтүстікінде Іле аңғарымен шектесіп, батыстан шығысқа қарай 450 шақырымға созылып жатыр. Оның батысында -100, ал шығысында 350 шақырымға дейінгі алқапты қамтйды. Жоңғар Алатауы – солтүстік және оңтүстік Жоңғар Алатауы деп екі тау жотасына бөлінеді. Оңтүстік Жоңғар Алатауының біраз бөлігі, яғни Саршоқы, Борохро тау жрталары Қытай аумағында орналасқан. Ал, Солтүстік Жоңғар Алатауының аумағында Қоңыртау, Желдітау, Қайрақкөл, Марқатау, Тастау, Бұлантау, т.б тау жоталары бар

Содержание

КІРІСПЕ……………………………………………………………………………3
1. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЖӘНЕ АЛМАТЫ ОБЛЫСЫНЫҢ ЕРЕКШЕ ҚОРҒАЛАТЫН АУМАҚТАРЫ
1.1 Республикамызда ерекше қорғауға алынған аумақтары…………………..6
1.2 Алматы обылысының ерекше қорғалатын аумақтары……………………10
1.3 Жоңғар Алатауы мемлекеттік ұлттық табиғат бағы……………………...16
1.3.1Жоңғар Алатауы мемлекеттік ұлттық табиғат бағының ұйымдастырылу тарихы…………………………………………………………………………….16
1.3.2 Табиғат бағының географиялық жағдайы, ауа-райы …………………..19

2. ТАБИҒИ ОРТАНЫҢ НЕГІЗГІ КОМПОНЕНТТЕРІ – АУА, СУ, ТОПЫРАҚ ТУРАЛЫ
2.1 Атмосфералық ауаның құрамын және ластаушы көздер…………………24
2.1.1 Атмосфералық ауаның газдық құрамы..…..…………………………......24
2.1.2 Атмосфкралық ауаны ластаушы көздер…….……………………………31
2.1.3 Ластанған ауаның зиянды әсері……………..…………………..………..28
2.2 Судың физикалық және химиялық қасиеттері, ауыр металдармен ластану жолдары…………………………………………………………………………..36
2.2.1 Судың физикалық қасиеттері……………………………………………..36
2.2.2 Судың химиялық қасиеттері………………………………………………39
2.2.3 Ауыр металдардың химиялық және физикалық қасиеттері…………….42
2.2.4 Судың ауыр металдармен ластану жолдары және оның кері асері…….47
2.3 Топырақтың физикалық және химиялық қасиеттері, ауыр металдармен ластану жолдары және оның кері асері………………………………………...50
2.3.1 Топырақтың жалпы физикалық қасиеттері……………………………..50
2.3.2 Топырақтың химиялық қасиеттері……………………………………….57
2.3.3 Топырақтың ауыр металдармен ластану жолдары және оның кері әсері ………………………………………………………………………………68

3. ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫНДА ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДІСТЕР МЕН ҚОНДЫРҒЫЛАР, ТӘЖІРИБЕ БАРЫСЫНДА АЛЫНҒАН НӘТИЖЕЛЕР ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ТАЛДАУ
3.1 Әдістер мен қондырғылар…………………………………………………..70
3.2 Тәжірибе барысында алынған өлшеу нәтижелерін статистикалық өңдеу әдістемесі…………………………………………………………………………81
3.3 Алынған нәтижелер және оларды талдау …………………………………96
3.4 Қорытындылар мен ұсыныстар……………………………………………..97

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ………………………

Работа содержит 1 файл

мейрбек диплом.docx

— 2.37 Мб (Скачать)

Sn – стандартты ауытқу,  Sn 2 – дисперсия.

2 – мысал. Ерітіндінің орташа  оптикалық тығыздығы  4- ке тең.  Вариациялау коэффициенті 5%. Абсолюттік  ауытқу шамасын   ± 0,5% - тен арттырмау үшін неше рет өлшеулер жүргізу қажет.

Шешімі. Вариациялау коэффициенті мен орташа мән арасындағы формуланы  пайдаланып орташа стандартты ауытқу шамасын анықтаймыз:

 

                                                    ;

 

                                            

 

    Неше рет өлшеу жүргізу керектігін  келесі формуланы пайдаланып  есептейміз:

 

                                        

 

Нанымдық  интервалы  - өлшенілетін шаманың  шын мәнінің мүмкін болатын мәндерінің жиыны орналасқан аралық.

Мысалы, 

Мұндағы 

х – өлшенілетін шаманың шын  мәні;

х – өлшенілетін шаманың орташа мәні;

t – Стьюдент коэффициенті;

Sn – стандартты орташа ауытқу шамасы;

n – өлшенілген рет саны;

 

                - ауытқу шамасы

  және -нанымдылық интервалының шекті мәндері.

Жоғарыда келтірілген анықтамаға сәйкес өлшеу дәлдігі (Δ) былайша  анықталады:

 

                            , %

 

Мысал қарастыралық.

3 – мысал. Фосфор қышқылындағы  фосфор шамасын анықтау барысында,  алты рет өлшеулер жүргізіліп, төмендегідей мәндер алынды:

(Р,%) 35,30;  35,40;  35,20;  35,50;  35,40;  35,30

Алынған мәліметтерді нанымдылық ықтималдылығы  р=0,95 жағдайында талдау жасаңыз. Өлшеу  дәлдігін анықтаңыз.

Шешімі. Бірінші кезекте өлшеулердің  орташа мәнін анықтаймыз:

 

         

 

Алынған өлшеу мәліметтеріне мұқият зер  сала отырып, ең үлкен 35,50 -шамасының  өрескел қателікке жатпайтындығын тексереміз. Ол үшін Q – бағамын пайдаланамыз.

 

                             

 

Q – бағамының  нанымдылық ықтималдылығы 0,95 және  өлшеу саны 6 – кезіндегі кестедегі  мәнін анықтаймыз Qкесте = 0,56.

Qтәж. < Qкесте, яғни 0,33 < 0,56

Демек, 35,50% өрескел  қателікке жатпайды.

        Өлшеу дәлдігін анықтау үшін  стандартты ауытқудың орташа  мәнін есептеп аламыз.

 

                      

 

х/ Sn = 35,35/ 0,1=353. Бұл сан жүзден жоғары. Демек, қайталанушылық жақсы деңгейде, яғни өлшеулер сапалы жүргізілген. Нанымдылық ықтималдылығы 0,95, еркіндік дәреже саны бес кезінде Стьюдент коэффициенті t = 2,57 (кестеден анықталады).

Ауытқу  шамасын есептелік:

 

                                   

 

Өлшеудің  орташа мәні 35,35%. Ауытқу шамасы ± 0,11%. Нанымдылық интервалының шекті мәндері, яғни ең аз және көп мәндері:

 

                                      

 

                                   

 

35,24 < х < 35,46

Өлшеу барысында жіберілетін салыстырмалы ауытқу шамасы.

 

                    

                                                

Негізгі қағидалар

  • Кездейсоқ ауытқулар – өлшеу барысында құрал – сайманға, сыртқы ауа райының өзгерісі немесе кездейсоқ өзге бір құбылыстың орын алуынан туындайды.
  • Жүйелі түрде орын алатын ауытқулар – өлшеу құралының дәлдігі жетіспеушілігінен және бақылаушының өзіндік ерекшелігінен жүйелі түрде қайталанып отыратын қателіктер.
  • Сәйкестік – бірдей жағдайда жүргізілген бірнеше өлшеулердің нәтижелерінің бір – біріне жуық немесе бірдей екендігін білдіреді.
  • Дұрыстық – бірнеше өлшеулер нәтижесінде анықталған орташа мәннің сол алынған әрбір мәнге өте жуық немесе бірдей болып келуі.
  • Стандартты ауытқу орташасының квадраты Sn2 –дисперсия деп аталады.
  • Нанымдылық интервалы – өлшенілетін шаманың шын мәнінің мүмкін болатын мәндерінің жиыны орналасқан арал [58]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    1. Алынған нәтижелер және оларды талдау

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    1. Қорытындылар мен ұсыныстар

 

         Қортындылай келгенде, Қазақстан Республикасының ерекше қорғауға алынған территориялар  болып табылатын табиғат бақтарының бірі жаңадан қосылған Жоңғар Алатауы мемлекеттік табиғат саяжайы. Жоңғар Алатауы мемлекеттік табиғи саяжайы орналасқан территориясы көрсетіліп, ғылыми әдістерді қолданып зерттеу жұмыстары заманға сай зерттеле жүргізіліп, әрі ауыр металдар мен (су, ауа, топырақ) ластану деңгейі зерттелді. Еліміздің өргендеп дамуы және ғылым-техниканың, өндірістің ғарыштап алға қарай жылжыуы табиғи ортаға тикізетін әсері мол, сондықтан келер ұрпаққа атадан парыз болып жалғасып қалған табиғи ортаны сол қалпында қалтыруміз тиіс.

1. Жүргізілген тәжірибелер барсысында алынған нәтижелер негізінде Жоңғар Алатауы мемлекеттік ұлттық табиғи саябағының ауасының, суының, топырағының зиянды заттармен ластану деңгейі ШРК-дан аспайды.

2.  Аймақта экономикалық белсенділіктің артуы күтіліуіне байланысты саяжайдың табиғи ортасы компонентерінің экологиялық күйін жүйелі түрде зерттелуі тиіс.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:

 

  1. Иштаева Ф.Қ., Костарова  Л.Г., Набидоллина Ш.С., Молдағалиева Ж.Е. Экология: Оқу құралы. – Астана: Фолиант, 2008. – 160 бет.
  2. Экология және қошаған ортаны қорғау: жоғары оқу орындарына арналған оқулық , Ұ.Б.Асқарова. – Алматы, 2007 ж. 314 б.
  3. Смағұлова М.Қ. оқушы анықтамасы. – Алматы: Арман, 2005.
  4. Қазақстанның қорықтары мен ұлттық бақтар. – Алматы: Санат, 2007.
  5. Қазақ ұлттық энциклопедиясы. 9 том.
  6. География, Биолоия, Экололгия. №1, 2010.
  1. Жетісу энциклопедия. «Арыс» баспасы, Алматы ,2004.
  1. Особо охраняемые природные территории Республики Казахстан. Сборник нормативных правовых актов. Алматы. “Юрист”, 2007. c. 184.
  2. Вальдшмит Лине. Создана новая особо охраняемая природная территория – Жонгар Алатауский национльный парк. “Экокурьер” №12 (438), 16-30 июня, 2010 года.
  3. Қ.Ахметов. Жетісу Алатауы. Қазақстан Ұлттық энциклопедиясы. Т.3, 681-682-б.
  4. Жетісу. Энциклопедия. Алматы. “Арыс” баспасы, 2004. 712-бет.
  5. Е.Н.Вилесов, А.А.Науменко, Л.К.Веселова, Б.Ж.Аубекиров. физическая география Казахстан. Учебное пособие. Алматы. “Қазақ уеиверситеті”, 2009. с. 362.
  6. География және табиғат. №5, 2010.
  7. Дидеко-Кислицина Л.К. Кайнозой Юго-Васточного Казахстан. – Алматы, - 2001. – C. 91.
  8. Гвоздецкий Н.А.,Николаев В.А. Казахстан. Очерки приоды. – М., 1971.
  9. Закаржевский Р.Краткий очерк северного склона Джунгарского Алатау. – Омск, 1983. – C. 183.
  10. Өтемемағамбетов М.М.Қазақстанның физикалық географиясы. – Алматы,1967. – 182-бет.
  11. Джаналиева Г.М. Физическая география Республики Казакстан. Учебное пособие. – Алматы, 1998. – C. 266.
  12. География, Биология, Экология. №4,2010, 2-4 бет.
  13. Израэль Ю.А. Проблемы охраны природной седы и пути решения. Л.: Гидрометеоиздат, 1984.
  14. Кормилицын В.И. Оснвы экология. М.: Изд-во МЭИ<span class="List_0020Paragraph

Информация о работе «Жоңғар Алатауы» табиғат саяжайының табиғи ортасы компоненттерінің ауыр металдармен ластануын зерттеу