Қазақстан Республикасында жер кадастрының жаңа жүйесін қалыптатырудың, теориялық, негізі және әдісі

4. КАДАСТРЛЫҚ  БАҒА ,   АЙМАҚТАУ ЖӘНЕ ЖЕР  САЛЫҒЫ

    Бонитеттеуге және бағалауға жататын жерлердің табиғи қасиеті. Жер рентасы және оның әр түрлілігі. Жер спецификалық  товар ретінде , жердің бағасы. Кадастрлық (нарықтық) бағалау әдістері және әр түрлі категориядағы жерлерді аймақтау. Топырақ  бонитировкасы. Бонитеттеу әдістері.  Жерді бағалау жүйесінде бонитеттеудің ролі.  Жер салығы, Қазақстанда әр түрлі категориядағы жерлерге салық салу жүйесі.

        5. ЖЕР - КАДАСТРЛЫҚ  АҚПАРАТТАРДЫ  ҚОЛДАНУ

  Жер учаскелерін  тіркеу бойынша кадастрлық құжаттарды  жүргізуді автоматтандыру,  сандық және сапалық  жер есебі,  жер балансын және есеп беруді құруда , кадастрлық ақпаратарды пайдалану үшін беру және сақтау барысында компьютерлік техникаларда қолдану. Жерді бағалау үшін жалпы ақпараттарды   жинау және талдау барысында  компьютерлік технологияларды қолдану. Жер мониторнигісінің мәні , жер мониторингісінің мақсаты мен міндеті, Республикамызда  жер мониторингісін  жүргізуді ұйымдастыру.  Жер  ресурстарын қорғау  және жер кадастры мақсаттары үшін жер мониторингі ақпараттарын қолдану. 

                            ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 

1. Конституция Республики Казакстан от 30 августа1995г.
2. Земельный кодекс РК.- Алматы «Жети жарги», 2003.
3. Постановление Правительства Республики Казакстан от 6июня 1996г. №710 «ОТ утвержении Порядка ведения государственного земельного кадастра в Республике КАзакстан».
4. Сборник нормативных актов по земельным отношениям и землеустройству. -Алматы, «Каржы-Каражат»1996.
5. Инструкция по ведению единой системы присвоения кадастровых номеров земельным участкам для целей регистрации.-Алматы,1996г.
6. Государственный учет земель и их качественная оценка. Под ред. Проф. Н.В. Бочкова.- М., Колос, 1973.-175.
7. Магазинщиков Т.П. Земельный кадастр.-  Львов, Высшая школа, 1987.
8. Магазинщиков Т.П. Учет земель.- Львов, 1970.-162с.
9. Сейфуллин Ж.Т. Земельный кадастр Казахстана. Алматы,2000.
10. Сейфуллин Ж.Т. Жер кадастры. Алматы, КазНАУ , 2001.
11. Чешев А.С, Фесенко И.П. Земельный кадастр . Учебник для вузов.- «Издательство ПРИОР», 2000.-368с.

 

«ЖЕРДІ ҚОРҒАУДЫҢ  ЖӘНЕ ҰТЫМДЫ ПАЙДАЛАНУДЫҢ ЭКОНОМИКА-ҚҰҚЫҚТЫҚ МЕХАНИЗМІ»

1. ЖЕРДІ ОБЪЕКТ ЖӘНЕ РЕСУРС РЕТІНДЕ БАСҚАРУ.

 Жердің  жаратылыстану  –биологиялық географиялық және  экологиялық нақты  көзқарастық   мінездемесі. Биосфера құрамындағы  жердің алатын орны.

     Жер барлық  қоршаған ортаның басты құрам бөлігі, барлық өндіріс түрлерін, байланыс құралдарын, тұрғын жай орнын орналастыру үшін жалпыға бірдей базис болып табылады. Жер өндіріс айналымы. Кеңістікте шексіздігі. Жердің  саяси-экономикалық және әлеуметтік мәнінің аспектілері. Жер ауылшаруашылық құралы болып табылады.  Жерді  пайдалану және игеру жүйесі. (ұйымдастыру және заңдылық аспектілері) жер курделі  материалдық  жүйе, ұтымды пайдалануды  ұйымдастыру және басқару жүйесінің   қажеттілігі.

2.ЖЕР ҚАТЫНАСТАРЫН  МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ

  Жер қатынастары өндірістік қатынастар жүйесінің құрамдық бөлігі болып  табылады. Жер қатынастарының даму заңдылықтарын енгізу формалары. Жер қатынастарын  реттеудің   механизмі.  Саяси ,құқықтық (заңдық), шаруашылық, экономикалық экологиялық жерге орналастырулық реттеу.

3 ЖЕР ҚАТЫНАСТАРЫНЫҢ  ДАМУ РЕФОРМАСЫ

Жер реформасының дамуының объективті заңдылықтары . Жер реформасының даму кезеңдері. Жер реформасының   базалық заңдылықтары. Жер қатынастары  реформасын реттеу және жер ресурстарын  басқару бойынша жалпы мемелекеттік саясатты жүргізу.  Жеке меншікті, жер пайдалануды заң жүзінде нақты іске асыру  үшін

қолайлы жағдайларды  қамтамасыз ету қажет.  Жер реформасын  реттеудің  экономикалық механизмдерін  жетілдіру,  жерді  бағалау, жер  салығы,  жалға алу төлемі ,жер  нарығын несиелеу. Сандық және сапалық өзгерістер. Мемлекеттік және мемлекеттік емес жерлер, жер пайдаланушылар және жер иеленушілер. Жер реформасын одан әрі дамыту жолдары.

4. ЖЕРДІ ҰТЫМДЫ  ПАЙДАЛАНУДАҒЫ НЕГІЗГІ РЕТТЕУШІ  ЖӘНЕ БАСҚАРУ ТЕТІКТЕРІ

  Жерді ұттымды  пайдалану,  экономикалық тепе теңдік және әлеуметтік  қорғау  саласындағы талаптар мен нормаларды сақтау  жағдайында өндірістің  тиімді категориясы   ретінде.

Жерді ұтымды пайдалану  аспектілері  табиғи - биологияның   әлуметтік-  экономикалық   технологиялық  заңдылық.   Жерді орналастыру  жер қатынастарын  мемелекеттік реттеу  және  жерді басқару тетіктері.

  Жерді қорғау және  пайдаланудағы  мемелекеттік  бақылау, жер ресурстарын басқарудың  негіздері  ретінде  республикада  жер қорының мониторинг жағдайы.

5.ЖЕР РЕСУРСТАРЫН   МЕМЕЛЕКЕТТІК БАҚЫЛАУ.

Басқару бір жүйеге тиеселі  заңдарды пайдалану негізінде  осы  жүйені  басқа жағынан  бір  жағдайға  жеткізу  мақсатындағы процесс  ретінде қарау. Жер ресурстарының мәні. Басқарудың қызыметі. Жерге орналастыру жұмысын ұйымдастыру, жер кадастры жерді пайдалану бақылау, жер таласының шешімі. Жер ресурстарын басқарудың мақсаты. Жер ресурстаарын басқаруда жалпы мемлеттік жетекшілік. Жалпы мемлекеттік басқару және жерді пайдалануды шарушылық функкциялар бойынша эксплуатациялау. Жер кадастры базасында жер ресурстарын болжау, жоспарлауға байланысты жерді орналастыру, бөлу, бекіту. Басқару органдарының құқықтық базасының өзара байланысы және жер иеленушілер мен жер пайдаланушыларға бақылау. Жер ресурстарын басқару: жалпы құқықтық, экономикалық, экологиялық, және трехникалық. Басқа табиғи ресурстар мен жер пайдалану мәселерінің кешенді шешімі. Жер қызметінің аумақтық салалық есебі. Ауыл шаруашылық жерінің приоритеті. Мемлекеттік жер кадастры ретінде ақпараттық және ғылыми – техникалық негізінде жер ресустарын басқарудың жүйесі.

 

6. ЖЕР РЕСУРСТАРЫН  БАСҚАРУ МЕХАНИЗІМІНДЕ ЖЕРДІ   БАҒАЛАУ ЖӘНЕ ЭКОНОМИКАЛЫҚ, ЭКОЛОГИЯЛЫҚ  ҚОРҒАУ

  Жерді бағалау  басқарудың нақты көзқарасы ,  ғылыми негізінің   шешімі.  Экономикалық  бағалаудың мазмұны.  Жалпы бағалау. Меншік бағасы. Негізгі көрсеткіштер-  өнімділік , шығын, дефференциялды пайда, меншікті бағалауға  - шығымдылық, шығын,  дифференциалды пайда.

   Жерді бағалаудың  ақшалай қызыметі.  Жер бағасының   жалпы формуласы.  Жердің нормативтік  бағасы: нормативті пайда капитализациялау  коэффиценті (банктің  несиелеу проценті.)  Ауылшаруашылық      мақсаты  жерді кадастрлық бағалаудың  әдістері.  Қалалық жерді бағалаудан  айырмашылығы қалалық жерді аймақтау ,  жер  учаскелерін сатуды ұйымдастыру. Жерді экономикалық және экологиялық қорғаудың  мазмұны. Экономикалық және әлеуметтік факторлардфың есебі. Жерді бағалауды енгізуде  жерді дайындау мақсатына қарай орналастыру. Шығынға ұшыраған жерлерді анықтаудың әдісі. Жерге орналастыру жобасы  бойынша  экологиялық  бақылау  жұмыстарын күшейту.

7. РЕСУРСТЫҚ  ЖӘНЕ АЙМАҚТЫҚ БОЛЖАУ

 Практика болжау  және әдісі. Басты сызбалар  –жерді пайдаланудың бағдарламасы. Жер ресурстарын пайдалануды  жоспарлауда  бағдарламалық –  мақсатты логикалық сызбалар.    Болжаулар әдісі: 1) эксперттік бағалау, 2) логикалық  моделдеу;3) математикалық әдістер; 4) нормативтік.  Республикада , обылыста жер ресурстарын пайдалануды болжау   және жоспарлау.

8. ЖЕРГЕ ОРНАЛАСТЫРУ  ЖОБАСЫНДА ЖЕР РЕСУРСТАРЫН БАСҚАРУ   МӘСЕЛЕЛЕРІ

 

 Басқарудың жалпы  жүйесінде жобалау ролін қүшейту.  Шаруашылық аралық  және ішкі шаруашылық жерге орналастыру жобасы, агроқұрылымдар, жұмыстық жобалар- ішкі, жоспарлық және құрылыс, орман шаруашылығы, рекультивациялау, инженерлік  жабдықтау. Өндірістік, экологиялық, әлеуметтік, экономикалық сұрақтарының шешімі.

 

ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

 

1. Конститутция РК-Алматы: «Казақстан»,1995г-48с.
2. Земельный кодекс РК.-Алматы: «Жети жаргы»,2003.
3. 3.Сборник нормативных актов по земельным отношениям и землеустройству.-Алматы: Каржы-Каражат,1996
4. Землеустройтельное проектирование . под редакцией профессора Гендельман М.А, Астана,1999г.
5. Комов Н.В. Управление земельными ресурсами России (Спровочное  пособие).-М.,1995.-301с.
6. Мауль Я.Я. Экономика экология землепользования.-Алматы:Каинар,1991
7. Подольский Л.И. научные основы оценки земель/Вестник сельскохозяйственной  науки  Казахстана.-№67-19977-с729-36
8. Спектор М.Д. Прогнозирование и плонирование использования земельных  ресурсов-Акмола: АСХИ,1995-с.56-59
9. Сейфуллин Ж.Т. Земельный кадастр: Управление земельными  ресурсами. Алматы: казНИИЭОАПК62001г.214с.
10. Гендельман М.А. и др. Научные основы землеустройства –М: Колос, 1995
11. Ткачук С.А.Управление земельными  ресурсами. Госагропром СССР.- целиноградский СХИ,1986.
12. Особенности организации землепользования и землеустройства в условиях новых экономических  отношений /Труды АСХИ.-Акмола,1994.
13. Есполов Т.И., Сейфуллин Ж.Т. Управление  земельными  ресурсами.- А,:КазНАУ.-Агроуниверситет,2004.