Муниципалды меншікті басқару

Қаржы департаментінің құрған комиссиясымен жыл сайын акционерлік қоғамдардың және жауапкершілігі шектеулі серіктестіктердің басшыларының есепті кезеңге арналған қаржы шаруашылық қызметінің қорытындысы бойынша есебі тыңдалады.

2005 жылға  арналған жұмыс қорытындысы бойынша  бір акционерлік қоғам және мемлекетік қатысу үлесі бар 14 ЖШС қаржылық жылды 81616 мың теңге сомасында пайдамен аяқтап, олармен 6415 мың теңге көлемінде дивидендтер есептелді.  

Шығынмен 2005 жылды 1 акционерлік қоғам, яғни «3-Энергоорталық» акционерлік қоғамы 339635 мың теңге сомасымен аяқтады және 17 ЖШС 26991 мың теңге сомасында шығынмен аяқтады.

Бұл өз кезегінде мемлекеттік басқару  органдарының акция пакеті (қатысу үлесі) коммуналдық меншіктегі жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер мен акционерлік  қоғамдардың қаржы шаруашылық қызметінің нәтижесіне басқару тиімділігінің жеткіліксіздігін және бақылауды күшейтудің қажеттілігін көрсетеді. Оңтүстік Қазақстан облысының коммуналдық меншігінде 2006 жылдың              1 қаңтарына 5 акционерлік қоғамның мемлекеттік пакет акциясы және                     58 жауапкершілігі шектеулі серіктестіктердің қатысу үлестері бар.                             5 акционерлік қоғамдардың ішінде екеуі жұмыс істейді, бұл - «Аэропорт Шымкент» акционерлік қоғамы және «3-Энергоорталық» акционерлік қоғамы.

«3-Энергоорталық» акционерлік қоғамының жарғылық капиталының 100% көлеміндегі мемлекеттік  пакет акциясы инвестициялық  компанияға сенімгерлік басқаруға берілген.

«Аэропорт Шымкент» акционерлік қоғамында 2005 жылдан бастап экономиканың мемлекеттік емес секторындағы инвестицияларды тарту жолымен аэропортты кеңейту және қайта қалпына келтіру бойынша инвестициялық жобаларды іске асыру жұмыстары басталды.

Сонымен қатар, 2006 жылдан бастап Қазақстан Республикасы аумақтық аэропорттарының инфрақұрылымын дамытудың 2006-2015 жылдарға арналған бағдарламасымен қарастырылған республикалық бюджеттен қаражат бөліну жоспарланған.

58 жауапкершілігі  шектеулі серіктестіктердің ішінде 45-і облыс әкімдігіне қарасты, 2-і Шымкент қаласына, 4-і Түркістан  қаласына 2-і Арыс қаласына, 3-і  Кентау қаласына және біреуден Сайрам мен Отырар аудандарына қарасты серіктестіктер.

58 серіктестіктер  ішінде 16-ы қаржы шаруашылық қызметін  газеттік басылымдар шығару бойынша  қызмет атқарады, 12-і мал дәрігерлік қызмет саласында, 5-і муниципалдық базар, 5-і коммуналдық шаруашылық саласында және басқа да салаларда жұмыс істейді.

Серіктестіктердің жарғылық капиталы жалпы сомада 2 015 980 мың теңгені құрайды.

2005 жылды  58 серіктестіктердің ішінен 16-ы шаруашылық  қызмет атқармады, 14 мемлекеттік  кәсіпорындардан қайта құрылды және 2005 жылдың аяғында жаңадан құрылды.

2006 жылы 32 жауапкершілігі шектеулі серіктестіктердің  мемлекеттік акция пакеттері аудандық және қалалық әкімдіктерге берілген.

Қаржы департаментінің құрған комиссиясымен жыл сайын акционерлік қоғамдардың және жауапкершілігі шектеулі серіктестіктердің басшыларының есепті кезеңге арналған қаржы шаруашылық қызметінің қорытындысы бойынша есебі тыңдалады.

2005 жылға  арналған жұмыс қорытындысы бойынша  бір акционерлік қоғам және мемлекетік қатысу үлесі бар 14 ЖШС қаржылық жылды 81616 мың теңге сомасында пайдамен аяқтап, олармен 6415 мың теңге көлемінде дивидендтер есептелді.  

Шығынмен 2005 жылды 1 акционерлік қоғам, яғни «3-Энергоорталық» акционерлік қоғамы 339635 мың теңге сомасымен аяқтады және 17 ЖШС 26991 мың теңге сомасында шығынмен аяқтады.

Бұл өз кезегінде мемлекеттік басқару  органдарының акция пакеті (қатысу үлесі) коммуналдық меншіктегі жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер мен акционерлік  қоғамдардың қаржы шаруашылық қызметінің нәтижесіне басқару тиімділігінің жеткіліксіздігін және бақылауды күшейтудің қажеттілігін көрсетеді.

Мемлекеттік активтерді басқарудың 2006-2008 жылдарға арналған бағдарламасымен акционерлiк қоғамдардың, жауапкершiлiгі шектеулi серiктестіктердiң олардың кiрiс бөлiгiн қалыптастыру, мемлекеттiк сатып алуларды жүзеге асыру және кадр саясаты бөлiгiнде қызметiнiң айқындылығын және ашықтығын қамтамасыз ету мақсатында олардың қызметiн реттейтiн тиiстi нормативтiк құқықтық кесiмдерге өзгерiстер мен толықтырулар енгiзілетiн болады. Облыстың коммуналдық меншігінде 2006 жылдың 1 маусымына 2192 мемлекеттік кәсіпорындар бар.

Мемлекеттік мекемелер қызмет көрсету саласына сәйкес төмендегідей бөлінеді:

- білім беру – 1093

- денсаулық сақтау -243

- мәдениет - 25

- дене тәрбиесі – 42

- әлеуметтік бағдарламаларды басқару – 199

- мұрағат – 19

- басқару органдары - 257 және тағы басқалары.

Облысқа қарасты мемлекеттік мекемелер  саны - 484, олардың ішінде денсаулық  сақтау саласында - 243, білім беру – 73, мәдениет саласында – 9, дене тәрбиесі және дене шынықтыру саласында – 14, санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау – 30, әлеуметтік бағдарламалар саласында – 11. Аудан мен қала әкімдігінің коммуналдық меншігінде негізінен білім беру, мәдениет, дене тәрбиесі және мемлекеттік басқару салаларындағы мемлекеттік мекемелер қызмет атқарады.

Негiзiнен ғимараттар, үй-жайлар мен құрылыстар, оның iшiнде олардың жарғылық қызметiн жүргiзу үшiн мекемелер пайдаланатын әкiмшiлiк құрылыстар (ауруханалар, мектептер, бiлiм беру және әлеуметтiк бағыттағы интернаттар, мұражайлар, ойын-сауыќ және мәдени-спорттық iс-шаралар өткiзуге арналған үй-жайлар) мемлекеттiк мекемелердiң жедел басқаруында. Көптеген мекемелердiң (ауруханалар, интернаттар) құрамында дербес әрекет етуге мүмкiндiк беретiн мүлiктiк кешендер бар. Мұндай кешендердiң құрамына жер учаскелерi, тұрғын үй және әкiмшiлiк ғимараттар, әртүрлi құрылыстар және шаруашылық мақсаттағы құрылыстар, инженерлiк инфрақұрылым, жылжымалы мүлiк кiредi. Мекемелердің негізгі құралдарының құны 43 млрд. теңгені құрайды.

      Мемлекеттiк мекемелердi басқарудың қазiргі уақыттағы жүйесi мемлекеттiк мекемелердiң өздерiне бекiтiлген мүлiктi пайдалануын баќылаудың үйлесiмдi жүйесiнiң болмауымен сипатталады.

      Мұндай жағдай барлық деңгейдегi  бюджеттердiң мемлекеттiк мекемелердi ұстауға арналған шығыстарын азайту, мемлекеттiк мекемелердiң санын оңтайландыру жөнiндегi мiндеттердi мемлекеттiң iс жүзiндегi қажеттiлiгiне, мемлекеттiк мекемелерге бекiтiлген мемлекеттiк мүлiк тiзбесiн айқындауға, мемлекеттiк мекемелердiң өз функцияларын жүзеге асыруы үшiн нақты қажеттi мүлiктi айќындауға негізделе отырып табысты шешуге мүмкiндiк бермейдi.

     Мемлекеттiк мекемелер қызметiнiң тиiмдiлiгiн арттыру олардың құрылымын және санын оңтайландыруды талап етедi. Мекемелердiң оңтайлы санын айқындау үшiн:

      қызмет түрлерi бойынша мемлекеттiк  мекемелер туралы ақпаратты жүйелендiру, олардың нақты атқаратын, қолданыстағы заңнамаға сәйкес айқындалған функцияларының сәйкестiгiн бағалау жолымен олардың санын оңтайландыру;

      мемлекеттiк өкiлеттiктердiң болуын қазiргi мемлекеттiк мекемелердiң мақсаттарымен және функцияларымен салыстыру;

      ұқсас (қайталанатын) функцияларды  жүзеге асыратын мекемелердi анықтау;

      мекеме нысанындағы әрбiр ұйымның әрекет етуiнiң орындылығын зерделеу;

      жүзеге асырылуы тиiстi мекемелерге жүктелмеген мемлекеттік функцияларды анықтау;

      мемлекеттік мекемелермен оларды  бәсекелi ортаға беру үшiн көрсетiлетiн ақылы қызметтердi анықтау көзделiп отыр.

      Бүгiнгi таңда, талдама көрсеткендей, мемлекеттiк мекеменiң негiзгi емес  қызметiнен түскен қаражат бюджеттi  жоспарлау кезеңiнде, қаражат  бюджеттен жеткiлiксiз бөлiнедi  деген уәждемемен негiзгі қызметтi  қаржыландыруға жiберiледi.

   Мемлекеттiк мекемелер қызметiндегі  қазiргi кемшiлiктердi жою мақсатында  әзiрленiп отырған Ќазаќстан Республикасының  бюджет заңнамасын жетiлдiру және  Қазақстан Республикасы Ұлттық  Банкi қызметiнiң мәселелерi жөнiндегi "Қазақстан Республикасының кейбiр  заңнамалық актiлерiне өзгерiстер  мен толықтырулар енгiзу туралы" заң жобасы шеңберiнде мемлекеттiк  мекемелер көрсететiн ақылы қызметтен түсетiн, осы уақытта олардың қарамағында қалған кiрiстi тиiстi бюджет кiрiсiне аудару көзделiп отыр.

    Осы норма бiлiм беру, орман  шаруашылығы және қоршаған ортаны  қорғау, мемлекеттік мұрағат, сот  экспертизасы, қылмыстық-атқарушылық жүйе салаларындағы мемлекеттiк мекемелерден басќа мемлекеттiк мекемелерге тарайтын болады. 

Мемлекеттік мекемелердің қызметінің тиімділігін  көтеру мақсатында мемлекеттік мекемелердің теңгеріміндегі пайдаланылмайтын немесе мақсатсыз пайдаланудағы объектілерді анықтап, олармен жұмыс атқару қажет. Оңтүстік Қазақстан облысында 2003 жыл ішінде аукцион мен тендерлерде 56 жылжымайтын объектілер, аяқталмаған құрылыстар, көліктер, басқа да коммуналдық меншік объектілері, 2 акционерлік қоғамдардың мемлекеттік пакет акциялары және 4 жауапкершілігі шектеулі серіктестіктердің мемлекеттік қатысу үлестері сатылды.

2004 жыл  ішінде 88 коммуналдық меншік объектілері  және мемлекеттік мекемелерге  бекітілген мүліктер бірлігі,  «Арыс» Санаторий-Профилакторий»  және «Жиһаз» акционерлік қоғамдарының  мемлекеттік пакет акциялары,  «Профтех 5» Кәсіптік мектебі»,  «Альянс», «Көмек» ЖШС-нің мемлекеттік  үлестері сатылды. 

2005 жыл  ішінде 87 коммуналдық меншік объектілірінің ішінен аукцион мен тендерлерде 71 объект, бір акционерлік қоғамның «Шымкент Мега орталығы» мемлекеттік пакет акциясы және «Шымкент медтехсервис» серіктестігінің мемлекеттік үлесі сатылды.

Жергілікті  бюджетке жекешелендіруден түскен түсімнің жылдар бойынша көрінісі келесідей:

Жергілікті  бюджетке жекешелендіруден түскен түсімнің жылдар бойынша көрінісі келесідей: 

 
 

2003-2005 жылдар  аралығында шағын кәсіпкерлік  субъектілеріне  мүлікті жалға  беру (жалға беру) немесе пайдаланылмайтын  коммуналдық меншік объектілерін  сенімгерлік басқаруға қайтарымсыз  негізде одан әрі меншігіне беру  жүзеге асырылған.

2006 жылдың 1 қаңтарына одан әрі  меншігіне беру құқығымен шағын кәсіпкерлік субъектілерін сенімгерлік бақаруға берілген объектілер саны 13.

2005 жыл  ішінде 10 объектілер шағын кәсіпкерлік субъектілеріне қайтарымсыз негізде берілді.

Кәсіпкерлер бұл бос тұрған жайларға 59,6 млн. теңге сомасында инвестиция құйып, 119 жұмыс орындарын құрды. Мемлекеттік мүлікті есепке алу жүйесін жетілдіру және коммуналдық меншік объектілерінің бірыңғай Тізілімін құру жөніндегі жұмыстар басталды.

Бүкіл ел үшін мемлекеттік меншіктің бірыңғай дерекқорын құру мақсатында, Мемлекеттік  тізілім ұстаушысы деп белгіленген  Қазақстан Республикасының Үкіметімен айқындалған «Ақпараттық-есептеу орталығы» АҚ-мен, Оңтүстік Қазақстан облысының коммуналдық меншігіндегі мемлекеттік кәсіпорындар мен мекемелер, қатысу үлестері  мемлекетке тиесілі акционерлік қоғамдар және шаруашылық серіктестіктер Тізілімін жүргізу ақпараттық жүйесіне қол жеткізу және қолдау бойынша қызмет көрсетуге 2005 жылдан бастап келісім шарттар түзіліп келеді.