Иммунология

ЛЕКЦИЯ  № 12. Антидене

1.Иммунаглобулиндердің құрылысы

Антидене(иммуноглобулиндер) – антигеннің әсерінен синтезделетін және арнайы әсер етуші белоктар.

Олар полипептидті тізбектен тұрады. Иммуноглобулин молекуласының төрт түрлі құрылымы болады:

1)Бірінші – бұл белгілі аминқышқылдарының тізбегі. Олар  нуклеотидті триплеттен құралып, генетикалық детериминиленіп және негізгі құрылымдық ерекшеліктерді анықтайды;

2)Екінші ( полипептидті тізбектің конформациясын анықтайды);                  3Үшінші (тізбектің белгілі аймағының орналасу сипатын анықтайды);

4)Төртінші. Төрт полипептидті тізбектен биологиялық активті комплекс түзіледі. Тізбектер екеуден біркелкі құрылымды береді.

Иммуноглобулин молекулаларының  көпшілігі дисульфитті байланыспен  байланысқан  екі ауыр (H) тізбектен және екі жеңіл (L) тізбектен тұрады. Жеңіл тізбектер екі k-тізбектен немесе екі l-бектен тұрады. Ауыр тізбектер біреуі бес кластан тұруы мүмкін (igА, IgG, IgM, IgD және IgE).

Әр бір тізбек екі учаскеден  тұрады:

Тұрақты. Аминқышқылдары жүйесінде және иммуноглобулиндер маңындағы антигендікте тұрақтылығын сақтайды;

Вариабельді.Аминқышқылдары тізбегіндегі тұрақсыздығымен сипатталады. Тізбектің  бұл бөлігінде антигенмен бірігу реакциясы жүреді.

Әр бір LgG молекуласы соңғы бөлігі екі антигенбайланыстырушы участікті қалыптастыратын біріккен екі тізбектен тұрады. Вариабельді участікте әр тізбек гипервариабельді участіктен құралады: үшеуі жеңіл тізбекте және төртеуі ауыр тізбекте. Гипервариабельді участіктегі аминқышқылдар жүйесінің алуан түрлілігін арнайы антиденелер анықтайды. Арнайы жағдайларда бұл гипервариабельді аудандар антиген рөлін атқаруы мүмкін.

Иммуноглобулин молекуласында  екіден аз антигенбіріктіруші орталықтар болуы мүмкін емес, бірақ біреуі молекула ішіне оралған болуы  мүмкін – бұл толымсыз антидене.

Иммуноглобулиндердің энзиматикалық  ажырауы алдында келесі фрагменттер  орын алады:

1)Fc-фрагмент антидене құрылымын иемденбейді, бірақ комплементпен ұқсастығы бар;

2) Fab-фрагмент бір антигенбайланыстырушы участікпен тізбектің жеңіл және ауыр бөліктерін құрайды;

3) F(ab)T2-фрагмент екі өзарав байланысқан Fab-фрагменттен тұрады.

Иммуноглобулиндердің басқа кластары да осындай негізгі құрылымдардан  тұрады.Ерекшелік – IgM: пентамері болады(Fc-аяғы маңында байланысқан бес негізгі бірліктен тұрады ), ал IgA – диамер. Иммуноглобулиндер класы және құрылымы

Адамда иммуноглобулиндердің бес класы болады.

1.G иммуноглобулині – құрамына бір-бірінен аминқышқылдықұрамы мен антигендік құрылымымен ерекшеленетін төрт субкластан тұратын мономер.

G иммуноглобулинінің құрамы:

1)Инфекционды аурулардың алдында гуморальді иммунитеттенегізгі рөлді атқарады;

2)Плацента арқылы еніп жаңа туған сәбилерде антиинфекционды иммунитет қалыптастырады;

3)Экзоционды бактерияларды нейтрализдеуге қаьілетті;

2.М иммуноглобулиндеріне екі  субкласс кіреді: IgM1 және IgM2.

М иммуноглобулиндерінің құрамы:

1)плацента арқылы енбейді;

2)ұрықта пайда болады және антиинфекционды қорғанышқа қатысады;

3)бактерияларды агглютиндеуге, вирустарды нейтрализдеуге, комплементті активтендіруге қабілетті;

3. А иммуноглобулиндері – бұл  құрамына екі субкласс: IgA1 және IgA2 кіретін секреторлық иммуноглобулиндер.

А иммуноглобулиндерінің құрамы:

1)сүттің, уыздың, сілекейдің, жастың, бронхты және асқазан-ішек сектретінде, өтте, зәрдің құрамында кездеседі;

2)тұрақты иммунитетке қатысады;

3)энтеротоксинді нейтрализдейді, фагацитоз бен комплементті активтендіреді;

4. Е иммуноглобулині – қан сарысуында аз ғана мөлшерде кездесетін мономер. Бұл класқа аллергиялық антидененің негізгі бөлігі – реагин кіреді. IgE мөлшері гельминтпен зақымданған және аллергиямен зардап шегуші адамдарда жоғарылайды.

5.D иммуноглобулині – бұл мономерлер.

D иммуногжлобулиндерінің құрамы:

1)жергілікті иммунитеттің дамуына қатысады;

2)антивирусты активтілігі бар;

3)комплементті активтендіреді(сирек жағдайда);

4)аутоиммундық процеске қатысады.

 

 

ЛЕКЦИЯ № 13. Иммуноглобулиндер

Имунодефицитті  жағдай

        Иммунодефицитті жағдай деп иммунды жүйенің және түрлі антигендерге қалыпты иммундық жауап қайтару мүмкіндігінің бұзылуы.

        Иммунодефицитті жағдай бөлінеді:

1. Туа біткен
2. Кейіннен қалыптасқан

Аллергиялық реакциялар. Инфекционды  аллергияның ерекшеліктері

Аллергия – қайталама антиген сенсибилизациясына жоғары сезімталдық.

Аллергендер – организмде аллергиялық  реакцияларды тудыратын антигендер. Олардың шығу тегі әр түрлі болуы  мүмкін:

1)тұрмыстық;

2)дәрілік;

3)жануарлар;

4)өсімдіктерден;

5)тағамдық;

6)инфекциондық.

Аллергияның кез-келген формасы – бұл организмнің қорғаныш реакциясы, бірақ ол патологиялық сипат алуы да мүмкін.

Аллергияның негізінде гуморальді және клеткалық иммундық жауап жатады. Механизміне және клиникалық пайда болуына қарай төрт типке бөледі.

1.Анафилактикалық. АГ – АТ комплексі құрылады.

2. Цитотоксикалық.

3. Иммунокомплекстік

4.Клеткалық

Инфекционды аллерген – әлсіз аллерген, тек осының әсерімен аллергия дамиды.

Инфекционды аллергия дамиды: