Delphi тілінің негізгі компоненттері

Автор: Пользователь скрыл имя, 30 Апреля 2013 в 07:31, лабораторная работа

Описание работы

Delphi7 программалау ортасын іске қосыңыз: Пуск/Программы/Borland Delphi7/ Delphi7
Форма терезесінің тақырыбын өзгерту керек: Form1-ден Привет сөзіне. Объектілер инспекторы (Object Inspector) терезесінің Properties (қасиет) бөлімінде Caption қасиеті үшін Привет сөзін енгізіңіз.
Форма түсін өзгерту үшін объектілер инспекторы терезесінде Color қасиетінің мәнін clAqua деп өзгертіңіз.
Қосымшаны орындаңыз: Run мәзірінен Run командасын орындаңыз немесе F9 батырмасын басыңыз.

Работа содержит 1 файл

Лабораторлық жұмыс.doc

— 219.00 Кб (Скачать)

Лабораторлық жұмыс №1

 

Delphi тілінің  негізгі компоненттері

 

Мақсаты: Delphi7 программалау ортасынмен және программалаудың негізгі түсініктерімен танысу, компоненттердің қасиеттері мен оқиғаларын басқаруды үйрену.

 

Қарапайым программаларды құру

 

І. Терезе тақырыбы және фондық түсі бар қарапайым Windows-қосымшасын жасау 

  1. Delphi7 программалау ортасын іске қосыңыз: Пуск/Программы/Borland Delphi7/ Delphi7
  2. Форма терезесінің тақырыбын өзгерту керек: Form1-ден Привет сөзіне. Объектілер инспекторы (Object Inspector) терезесінің Properties (қасиет) бөлімінде Caption қасиеті үшін Привет сөзін енгізіңіз.
  3. Форма түсін өзгерту үшін объектілер инспекторы терезесінде Color қасиетінің мәнін clAqua деп өзгертіңіз.
  4. Қосымшаны орындаңыз: Run мәзірінен Run командасын орындаңыз немесе F9 батырмасын басыңыз.
  5. Ашылған қосымша терезесінің өлшемін өзгертіп  көріңіз.
  6. Орап қою, бастапқы қалпына келтіру батырмаларымен жұмыс істеңіз.
  7. Қосымша терезесін жабыңыз.
  8. Форма мен проектіні дискіде сақтаңыз: File/Save All командасын орындаңыз да өзіңіздің бумаңызда Prog1.pas және Prog1.dpr.

 

ІІ. "Моя первая программа!" мәтіні және мәтін шрифтінің өлшемі мен мәтіннің орналасуын өзгертетін батырмалары бар Windows қосымшасын жасау.

  1. Формаға «Standard» беттінен Label объектісін орналастырыңыз.
  2. Label1 объектісін форманың қажетті жеріне жылжытыңыз.
  3. Label1:объектісінің қасиетін өзгертіңіз. Object Inspector терезесінде объект қасиеттері үшін келесі мәндерді орнатыңыз:

Объект

Свойство

Значение

Label1

Caption

Моя первая программа!

Font

12 p., қызыл

Alignment

taCenter

Color 

сары (Yellow)

AutoSize

False


 

  1. Программаны орындаңыз:Run/Run немесе F9.
  1. Форма мен проектіні сақтаңыз.
  2. Form1 терезесіне Button (командалық батырма) объектісін орнатып, оның өлшемін өзгертіңіз.
  3. Button1 объектісінің Caption қасиеті үшін"Увеличение" мәнін енгізіңіз.
  4. Button1 объектісінің Click оқиғасы үшін программалық код тжазыңыз:

Формадағы Button1 объектісін екі рет шертіп, программалық код терезесінде Begin және End сөздерінің арасына келесі кодты жазыңыз:

Label1.Font.Size :=  Label1.Font.Size+2;

  1. Программаны орындаңыз. "Увеличение" батырмасын басқанда мәтін қандай өзгеріске ұшырайтынына назар аударыңыз.
  2. Форма мен проектіні дискіде сақтаңыз: File/Save.
  3. Мәтіннің шрифтін кішірейтетін "командалық батырма" объектісін жасаңыз.
  4. Мәтінді жылжыту үшін "командалық батырма" объектісін жасаңыз:

Label1.Left:=Label1.Left+10;

Label1.Top :=Label1.Top +10;

  1. Мәтінді жасыру үшін "командалық батырма" объектісін жасаңыз: Label1.visible:=false;
  2. Программаны жабу үшін "командалық батырма" объектісін жасаңыз: Close;
  3. Форма мен проектіні дискіде сақтаңыз.

Бақылау тапсырмалары

  1. Мәтін түсін қызыл, көк, жасыл түстерге циклді түрде өзгертетін батырманы формаға қосыңыз.
  2. Формаға Edit өрісін қосыңыз. Өріске сан енгізілгенде мәтін осы санға сәйкес жылжуы керек:

Label1.Left:=Label1.Left+StrToInt(Edit1.Text);

Label1.Top:=Label1.Top+StrToInt(Edit1.Text);

  1. Мәтінді вертикаль және горизонталь бойынша жылжытуға мүмкіндік беретін екі батырма жасаңыз.

 

 

 

 

ІІІ. Түс атауы  бар радио-батырманы басқанда бағдаршамда  сәйкес түс жанатын Windows-қосымшасын жасау. 

  1. Жаңа қосымша құрыңыз:  File/New/Application.
  2. Формаға Label, Panel, GroupBox, RadioButton (Standard бетінен) орналастырыңыз.
  3. Объектілер инстпекторын пайдаланып олардың келесі қасиеттерін орнатыңыз:

Объект

Қасиеті

Мәні

Label1

Caption

Светофор

Panel1

Caption

Стойте

Panel2

Caption

Готовьтесь

Panel3

Caption

Идите

GroupBox1

Caption

Цвет

RadioButton1

Caption

Красный

RadioButton2

Caption

Желтый

RadioButton3

Caption

Зеленый




RadioButton1 объектісінің Click (щелчок мыши) оқиғасын өңдеу процедурасы үшін келесі кодты жазыңыз:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

procedure TForm1.RadioButton1Click(Sender:TObject);

begin

Panel1.Color:=clRed;

Panel2.Color:=clWhite;

Panel3.Color:=clWhite;

end;

  1. TForm1.RadioButton2Click және TForm1.RadioButton3Click процедуралары үшін өздерін код жазыңыз.
  2. Өлшемі 12п, сызылуы қалың (fsBold), түсі ақ (clwhite) болатын "Стойте", "Внимание", "Идите" сөздерінің жазылуын қосыңыз.

Бақылау тапсырмалары

  1. Панельдердің қасиеттерін форма ашылғанда көрінбейтін етіп өзгертіңіз. Ал жазулар жанған кезде олар көрінуі керек.

ПРАКТИКАЛЫҚ ЖҰМЫС  №2

 

"Формада объект басқаруды құру және бұл объектілердің қасиет мәндерін орнату.

 

1. Жаңа проект құрыңыз. 

2. Формаға суретте  көрсетілген компоненттерді орналастырыңыз.

3. Программа кодын және проектіні Unit2.pas и Pr2.dpr деген тапен сақтаңыз.

 

4. Келесі әрекеттерді орында:

Объект

Object Inspector терезесінің бөлімі

Қасиет/ Оқиға

Мәні/Әрекет

Form1

Properties

Caption

Диалог

BitBtn1

Properties

Caption

&Выход

Kind

bkClose

Label1

Properties

Caption

Введи свое имя и нажми Enter

Edit1

Events

OnKeyPress

If key=#13 then

begin

Label2.Caption:=Edit1.Text+’,ты любишь читать?’;

End;

Button1

Properties

Caption

Да

Events

OnClick

Label3.Caption:=’Молодец!’;

Button2

Properties

Caption

Нет

Events

OnClick

Label3.Caption:=’Почему же? Надо читать.’;

Label2

Properties

Caption

Объект атауын өшіріңіз

Label3

Properties

Caption

Объект атауын өшіріңіз


5. Проектіні сақтап, орындаңыз (F9).

 

Өздік жұмыс

Тапсырма

Көмек

1

Да және Нет батырмаларын адам атын енгізгеннен кейін белсенді болатындай етіп өзгертіңіз.

Да және Нет батырмаларының Enabled қасиеті үшін False мәнің орнатыңыз.

Edit1KeyPress процедурасын келесі жолдармен толықтырыңыз:

Button1.Enabled:=true;

Button2.Enabled:=true;

2

Сұхбатты қайалау үшін Edit1, Label2, Label3 атауларын өшірілетін болсын.

Формаға BitBtn компонентін орналастырып, оның қасиеттерін өзгертіңіз: Kind-bkRetry, Caption-&Повторить.

Басу оқиғасына келесі кодты жазыңыз:

Label2.Caption:=’ ’;

Label3.Caption:=’ ’;

Edit1.Text:=’ ’;

3

Сұхбатты қайталау кезінде енгізу жолы белсенді болсын.

BitBtn2Click оқиғасына келесі кодты епгізіңіз:

Form1.ActiveControl:=Edit1;


 

№2 программа листингі

var

Form1: TForm1;

implementation

{$R *.DFM}

 

procedure TForm1.Edit1KeyPress(Sender: TObject; var Key: Char);

begin

If key=#13 then begin

Label2.Caption:=Edit1.Text+', ты любишь читать?';

Button1.Enabled:=true;

Button2.Enabled:=true;

end;

end;

 

procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);

begin

Label3.Caption:='Молодец !';

end;

 

procedure TForm1.Button2Click(Sender: TObject);

begin

Label3.Caption:='Почему же? Надо читать.';

end;

 

procedure TForm1.BitBtn2Click(Sender: TObject);

begin

Edit1.Text:='';

Label2.Caption:='';

Label3.Caption:='';

Button1.Enabled:=false;

Button2.Enabled:=false;

Form1.ActiveControl:=Edit1;

end;

end.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ПРАКТИКАЛЫҚ ЖҰМЫС  №3

Сіздің салмағыңыз жобасы

 

Мақсаты:

Айнымалылар типін қолдану  – бүтін және нақты (integer және real);

Жолдық деректерді сандарға және сандарды жолдық қатарларға ауыстыру үшін StrToInt; StrToFloat, IntToStr FloatToStr ; Format() функцияларын қолдану;

Хабарламаны жеке терезеде шығару үшін ShowMessage процедурасын пайдалану.

 

Тапсырма

Адамның оптимальді салмағы есептеу  үшін адам бойынан 100 алып тастау керек. Егер адамның нақты салмағы оптимальді салмақтан үлкен болса онда адам толық, егер кем болса арық болып саналады. 

1. Жаңа проект құрыңыз

2. Формаға суретте көрсетілген  компоненттерді орналастырыңыз.

 

Edit1 – салмақ, Edit2-ге – бойының  ұзындығы (см) енгізіледі .

3. Программа кодын және проектіні  Unit2.pas и Pr3.dpr деген тапен сақтаңыз.

4. Программа коды терезесінің  VAR бөліміне нақты салмақты (faktW), оптимальді салмақты (optW), бойының  мәнін (Rost) және оптимальді салмақ  пен нақты салмақ айырмасын  (Delta) сақтайтын айнымалыларды енгізіңіз. VAR factW, optW, Rost, Delta : integer;

5. Button1 батырмасын шерту  процедурасына келесі кодты жазыңыз: 

Объект

Object Inspector терезесінің  бөлімі

Қасиет/Оқиға

Мәні/Әрекет

Button 

Events

OnClick

factW := StrToInt(Edit1.text);

Rost := StrToInt(Edit2.Text);

OptW :=Rost - 100;

Delta := abs(factW - OptW);

if OptW = factW then

Label3.caption := 'Ваш вес  идеален!'

else

if OptW > factW then

Label3.caption := 'Вам надо  поправиться на '+IntToStr(Delta)+' кг.'

else

Label3.caption := 'Вам надо  похудеть на '+IntToStr(Delta)+' кг.'


Түсініктеме:

StrToInt функциясы жолды бүтін санға  аударады, IntToStr функциясы керісінше  – бүтін санды жолға ауыстырады.

6. Программаға кез  келген ондық сандар енгізу  үшін айнымалылардың типін нақты  типке - Real өзгертеміз: VAR factW, optW, Rost, Delta : real;

Жолды  нақты типке  және нақты сандарды жолға ауыстыру үшін FloatToStr және StrToFloat функциялары  қолданылады. Button1 компонентінің OnClick оқиғасына  сәйкес өзгертулер енгізіңіз.

7. Проектіні сақтап, орындаңыз.

Өздік жұмыс

Тапсырма

Көмек

1

Нақты сандарды форматтау  және ауыстыру үшін FloatToStr() функциясының орнына Format(‘ %f ’,[айнымалы]) функциясын қолданыңыз. Мысалы, Format(‘%f ‘, [Delta])

 

2

Форматтау және ауыстыру үшін  Format  функциясын келесі түрде  қолданыңыз: Format(‘Строка %f’,[айнымалы]).

Мысалы, Format(‘Вам надо похудеть %f',[Delta]) .  

 

3

Жобаны жақсарыңыз:

Программа тақырыбын  жазыңыз;

Шығарылатын хабар мәтінінің  қарпін (шрифт) өзгертіңіз (түсін, өлшемін);

Программадан шығу батырмасын қойыңыз;

Программаны қайта орындау жағдайын жасаңыз (Сұхбат жобасын қараңыз).

 

4

Салмақ және бойының  ұзындығы мәні ретінде теріс сан  қабылданбайтын етіп өзгертіңіз.

ShowMessage('Ошибочная запись  числа: ' + Edit1.Text);


6. Массаны есептеу  үшін дене массасының индексі   қолданыңыз.

Салмақ – X,

Бойының ұзындығы – Y (метр).

Дене массасының индексі  – A, мұндағы A = X / Y2 (кг/м2)

Нәтиже келесі кесте  бойынша анықталады:

Индекс мәні

Нәтиже (экранға  шығарылатын хабар)

1

A<18

Большой недовес

2

18<=A<20

Маловато и небезопасно, можно получить истощение

3

20<=A<=25

Идеально

4

26<A<=30

Легкий недобор

5

30<A

Срочно нужно худеть

Информация о работе Delphi тілінің негізгі компоненттері