Кен өнімдері

Excel- де диаграммаларды  тұрғызу. Excel программасындағы диаграмма  термині сандық мәліметердің  графиктік түрде бейнеленуінің  барлық жағын қамтиды. Графиктік  бейнелеу берілген мәліметтер  қатары негізінде құрылады. Берілген  мәліметтері бар жеке алынған  жол немесе бағаннан тұратын  ұяшықтар тобы мәліметер тобын  құрайды. Бір диаграммада бірнеше  мәліметтер қатарын бейнелеуге  болады. Диаграмма деп жұмыс кітабының  бір парағына енгізілген графиктік  обьектіні айтады. Ол мәліметтер  тұрған парқта немесе кез-келген  басқа парақта орналасуы мүмкін. Диагамма өзі тұрғызылған мәліметтермен  әрқашан тығыз байланыста болады. Егер мәліметтер жаңартылатын  болса, диаграмма да автоматты  түрде соған сәйкес өзгереді.                                                                Диаграмманы тұрғызу үшін Диаграмма  шебері (Мастер диаграмм) қолданылады.  Ол стандарты аспаптар панелінде  орналасқан диаграмма шебері  батырмасының көмегімен іске  қосылады. Әдетте диаграмма тұрғызар  алдында мәліметтер орналасқан  аймақты ерекшелеп алады немесе  бұл мәліметерді Диаграмма шеберінің  барысында енізуге болады.

Диаграмманың түрін таңдап алу. Диаграмма шеберінің алғашқы  сатысында диаграмманың түрін таңдап алуымыз қажет. Стандартты қыстырмасындағы  Түр (Вид) тізімінде диаграмманың қолда  бар түрлері көрсетілген. Таңдап алынған түр үшін терезенің оң жағында мәліметтердің көрсетілуінің  түрлі нұсқаулары көрсетілген. Сонын  ішінен ең қолайысын таңдауымыз қажет. Стандарты емес қыстырмасында пішімделген, толығымен қалыптасқан диаграмма  түрлері бейнеленген. Диаграмманың түрін таңдап алынғанна кейін  Ары қарай ( Далее ) батырмасын басамыз.

Мәліметтерді таңдап алу. Диаграмма шебері (Мастер диаграмм) жұмысының екінші сатысы диаграмма  тұрғызылатын мәліметтердің таңдап алудан басталады. Егер мәліметтер ауқымы алдын- ала берілген болса, Диаграмма  шебері терезесінің үстінгі  жоғарғы  бөлігінде орналасқан адын-ала қарап  шығу аймағында тұрғызылатын диаграмманың жуық бейнесі пайда болады. Егер мәліметтер бірдей ауқымды тік төртбұрышты  қамтитын болса, онда оны мәліметтер ауқымы (Диапазон данных) қыстырмасы бойынша таңдап  алған қолайлы. Егер мәліметер бірегей топтан емес, жеке қатарладан тұрса, онда оны Қатар (Ряд) қыстырмасы бойынша енгізген дұрыс.

Диаграмманы безендіру. Диаграма шеберінің үшінші сатысы ( Ары қарай  батырмасын шерту арқылы алынады ) диаграмманы  безендіруден тұрады. Диаграмма шебері терезесінің қыстырмларына төмендегі  параметрлер енгізіледі:

• диаграмманың аты, осьтерінің атаулары (Тақырыптары қыстырмасында);

• коордиаттық осьтердің  кескінделуі мен белгіленуі (Осьтер қыстырмасында);

• координата осьтеріне  параллель тор сызықтардың кескінделуі (Тор сызықтар қыстырмасында);

• тұрғызылған осьтердің  сипаттамасы (Атаунама қыстырмасында);

• графиктің элементердің жеке мәліметтеріне сәйкес келетін  атауларды бейнелеу ( Мәліметтер қолтаңбасы қыстырмасында );

• графикті тұрғызуда пайдалынылған  мәліметтерді кесте түрінде көрсету ( Мәліметтер кестесі қыстырмасында);

Диаграмманы орналастыру.  Ары қарай (Далее) батырмасын басу арқылы Диаграмма шеберінің соңғы сатысына көшеміз. Бұл терезеде диаграмманы  жаңа параққа немесе бұрынғы  жұмыс  парақтарынң біреуіне орналастыратынымыз жайлы сәйкес өрістердің біреуіне жауап  бреміз. Дайын (готово) батырмасын шертіп, өзіміз көрсеткен парақта орналасқан дайын диаграмманы аламыз.

Диаграмманы редакциялау. Дайын  болған диаграмманы түзетуге болады. Ол келесідей элементердің жиынтығынан  тұрады: тақырыбы, тақырыптық осьтер, тор  сызықтары, тұрғызу аймағы, маркерлер, сандық мәліметер және т.б. Диаграмманың кез-келген  элементін тышқанның  көмегімен ерекшелеп алып,  параметрлерін  өзгертуге болады. Пішім (Формат) командасының көмегімен ашылған терезеде диаграман  пішімдеуге болады. Диаграманы өшіру  үшін Delete пернесін басамыз немесе диаграмма  орналасқан парағын алып тастау керек (Түзету (Правка) > Тазарту (Очистка)).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    ҚР Статистика агентігінің соңғы мәліметтеріне сәйкес, бір жылдың ішінде тау-кен өнеркәсібінің көлемі 4,3% өсті.

Ал өңдеу өнеркәсібі Қазақстанның индустриалдық құрылымда өз салмағын жоғалтуда. Бір жыл ішінде өнеркәсіп  саласындағы «өңдеу» өнімінің үлесі 3,5% қысқарды. Секторлы салада өнеркәсіптік өнім көлемі  

 

 

 

[1] ТАУ-КЕН ӨНЕРКӘСІБІ;

[2] ӨҢДЕУ ӨНЕРКӘСІБІ;

[3] ЭЛЕКТРОЭНЕРГИЯ, ГАЗ ЖӘНЕ  СУ ӨНДІРІСІ МЕН БӨЛУ;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Тау-кен өнеркәсібінің негізігі капиталына салынған инвестициялар  көлемі

 

 

 

 

 

 

 

 

Қазақстан экономикасының тау-кен  саласынан түскен салық төлемдері (млн тенге)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Кен орнының болу  мерзімі

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  Қорытынды

 

Өнеркәсіптік өндірістің жалпы көлеміндегі кен металлургиясы  саласының үлесі – 17,5%-ды құрайды. Металл кендерін өндіру үлесі – 3,8%, темір кендерін өндіру – 1,5%, түсті  металлдар кендерін өндіру үлесі  – 2,3%, металлургиялық өнеркәсіптің үлесі  – 11,8%, дайын металл бұйымдарын өндіру үлесі – 1,2%. Металлургия өнеркәсібінің  үлесіне өңдеуші өнеркәсіптің барлық көлемінің 35 %-ы тиесілі. Елде өндірілетін  металдар мен металл өнімдерінің  барлығы дерлік экспортқа шығарылады, ал барынша жоғары бөліністі өнім өндіру шетелде орналасқан. 2008 жылдың қорытындылары бойынша 13,21 млрд. АҚШ  долларының өнімі экспортталды.

Кен металлургиясы кешенінің  негізгі проблемалары: шикізат базасының  сарқылуы, пайдаланылатын шикізат кешендігінің төмендігі, негізгі өндірістік қорлардың  тозығының жетуі, қоршаған ортаның  аса ластануы және технологиялық  артта қалу, өндіруден бастап тауарлық дайындығының дәрежесі жоғары өнім шығаруға дейінгі толық өндіріс тізбегі  бар интеграцияланған кешендердің  болмауы, ішкі нарық сыйымдылығының аз болуы және бытыраңқы болуы, өнімнің  энергияны, еңбекті және материалды көп қажетсінуі.

Кен металлургиясы саласының  технологиялық дамуының перспективалы  бағыттары: 1) қара металлургияда –  болат алу үшін жоғары сапалы шикізат  өндіру (түйіршіктелген шойын және брикеттелген темір, түсті және сирек  металдар қосылған ферроқорытпалар  өндіру), сапалы болат өндіру (құбырға  арналған және тотығуға төзімді, ыстыққа  төзімді және ыстыққа берік, аспаптық, шарикті-подшипникті, рельстік және рессорлық-серіппелі) және жоғары легирленген болаттың сорттарын  кеңейту; 2) түсті металлургияда –  таза металдар (алюминий, мыс, алтын, титан) және олардан жасалатын бұйымдар (созбасым, сымдар, прокат, профиль және құймалар, сондай-ақ зергерлік бұйымдар) өндіру.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қосымша

 

  ҚР СТ (Казақстан Республикасының мемлекеттік стандарты) –ҚР Стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкілетті орган бекіткен, міндетті және (немесе) ұсыным жасалатын талаптары бар және тұтынушылардың кең ауқымына қолжетімді стандарт. Мұндай мемлекеттік орган ҚР Мемстандарты және оның аумақтық бөлімшелері (стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарды бекітуге – іске қосуға уәкілетті). 
ГОСТ – ТМД елдерінің «Стандарттау, метрология және сертификаттау саласында келісілген саясат жүргізу туралы» үкіметаралық келісімге сәйкес ТМД елдері бірлесіп пайдаланатын мемлекетаралық стандарттар. 
ГОСТ Р – Ресей Федерациясының мемлекеттік стандарты. Тек ҚР Мемстандартында тіркелгеннен (актуальданғаннан) кейін ғана қолданылуы мүмкін (актуальданғанан кейін ҚР СТ ГОСТ Р түріне ие болады). 
ISO – стандарттау жөніндегі халықаралық ұйым әзірлейтін және қабылдайтын халықаралық стандарттар. Қазақ және орыс тілдеріне аударылғаннан және Мемстандарт қабылдағанан (актуальданғанан) кейін ҚР СТ ИСО түріне ие болады. 

1. ҚР СТ 3.21-2006 Кен өндіру штаттық жабдықтарын сертификаттау тәртібі .
2. МС ИСО 9001: 2008 Сапа менеджментінің жүйесімен дйындалып өндірісте пайдалануға  2010 жылы сәйкес сертификатталған.
3. МЕСТ 4682-84 талаптарына және  бұрғылау ерітінділерін дайындау кезінде қолданылатын барит үшін 13A API (American Petroleum Institute) стандарт талаптарына сәйкес келеді.
4. "SGS" халықаралық швейцария зертханасының сертификатымен расталады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пайдаланылғын әдебиеттер:

 

1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Геология—Алматы: "Мектеп" баспасы", 2003 
2. Сборник стандартов API (American Petroleum Institute)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Жоспар

 

 Кіріспе

 

1. Кен қорларын бағалау

2. «Шығыс кен басқармасы» ЖШС

    2.1. Өнімдері

    2.2. Өндіріс

    2.3. Сапаны бақылау.

3. MS Excel электрондық кесте құралдарымен мәліметтерді өңдеу

 

  Қорытынды

  Қосымша

  Пайдаланылғын әдебиеттер