Қазақстан Республикасының салық қызметін ұйымдастыру

Автор: Пользователь скрыл имя, 20 Марта 2012 в 16:45, курсовая работа

Описание работы

Салық дегеніміз не? Экономикалық мазмұн тұрғысынан салық дегеніміз тұрғындар, кәсіпорын мен ұйымдардан заңға негізделіп алынатын міндетті төлем жүйесін айтамыз.Салық салудың мақсаты кәсіпорын, тұрғындар қаржыларын қоғамдық қажеттілікке тарту болмақ.

Содержание

Кіріспе. ..........................................................................................3
І-тарау. Салық түсігінің теориялық негіздері.
1.1. Салықтың түсінігі және қажеттілігі...........................................5
1.2. Салықтың түрлері, қағидаттары және атқаратын
қызметтері............................................................................................7
1.3. Салық жүйесінің құрылуы.........................................................11
ІІ-тарау. Қазақстан Республикасының салық жүйесі мен Қазақстан Республикасының салық қызметін ұйымдастыру.
2.1. Қазақстан Республикасының салық жүйесі..............................15
2.2. Қазақстан Республикасының салық жүйесін дамыту
Жолдары……………………………………………………………19
ІІІ-тарау. Нарықтық экономикадағы салық салу жүйесін жетілдірудің жолдары.
3.1. Кәсіпкерлікке салық салу механизмін жетілдірудің
кейбір мәселелері...............................................................................22
3.2. Салық салу жүйесін жетілдірудің шетелдік тәжірибесі.........24
Қорытынды..............................................................................29
Қолданылған әдебиеттер.......................................................31
Қосымшалар.

Работа содержит 1 файл

курсавой салық.doc

— 205.00 Кб (Скачать)

Салықтардың,  оларды  төлеушілердің,  салықтардың алу әдістерінің, салық  жеңілдіктерінің  жиынтығының  болатындығынан салық жүйелерінің  әжептәуір  күрделі үлгілері болуы мүмкін.

Барлық өркениетті  елдерде салықтардың  бүкіл жиынтығы  әр түрлі  қағидаттар  бойынша былайша жіктеледі:

салық салу объектілері бойынша;

салықты алатын  және салықтан  жиналған  сомаға  билік  жасайтын  органға қарай;

пайдалану тәртібі бойынша;

объенктінің  экономикалық  белгісі бойынша;

Салықтарды  салу объектісі  бойынша,  олар тура және жанама  салықтар болып  бөлінеді.

Тура салықтар -  салық төлеушінің  кірісі мен  мүлкінен тікеллей төленген салықтар. Олар өз кезегінде  нақты және жеке салықтарға  жіктеледі. Нақты  салықтар  салық төлеушілердің  мүлкінің (меншігінің) кейбір түрлеріне  (үй, жер, кәсіп, ақшалай капитал және т.с.с.) салынады. Жеке тура салықтар – бұл жеке  адамдар мен  заңды  ұйымддардың табыстары  мен мүлкіне  салынатын  салықтар.  Нақты салықтардың  айырмашылығы – жеке салық  салу  әрбір салық  төлеушінің  жеке табысы мен  мүлкін де оның,  қаржы  жағдайын да  ескертеді.

Жанама салықтар – баға немсе  тарифке үстеме  түрінде  белгіленген  салық төлеушінің  кірістері мен мүлкіне  тікелей байланысты  емес салықтар.  Жанама салықтарға  қосылған  құнға салынатын салық , акциздер жатады. Жанама салықтарға  сондай – ақ  сыртқы экономикалық  қызметтен  түсетін  түсімдер де (кеден баждары  түріндегі, экспортққа  және ипортқа  салынтан салық  түріндегі  кеден кірістері,  ішкі рынокте  сатылатын  тауарлар  бағасы мен  олардың факторлық  құнының  айырмасы)  жатады.

Жанама салықтар мемлекеттің фиксалдық  мүдделерін  білдіреді. Оларды саналы  қолдану баға белгілеудің  процесіне  жағымды  ықпал жасауы  және тұтынудың  құрылымына  әсер етуі мүмкін.

Жанама салықтар салудың  мәні  салықтың  тауар  бағасына (немесе  қызметтің  тарифіне) қосылатындығында, кіріктірілетіндігінде. Бұд жағдайда  салықты тауардың (қызметінің) нақты тұтынушысы  төлейді,  алайда тұтынушы  мен мемлдекет  арасында  тікелей  байланыс болмайды.

Салықты аламын және оған билік жасайтын органға қарай орталық  (жалпымемлекеттік) және  жергілікті салықтарды  ажыратады.

Пайдалану тәртібіне қарай  барлық салықтар  жалпы және  мақсатты  (арнаулы) болып бөлінеді.

Жалпы салықтар тиісті деңгйлерде  бюджеттерле  шоғырландырылады және жалпы мемлекеттік қажеттіліктерді  қаржыландыруларға пайдаланады. Мақсатты (арнаулы)  салықтардың нысаналы  арналымы болады және әдеттегідей  түрлі арнаулы  қорлардың  қаржы базасын  құруға арналады.

Объектінің  экономикалық белгілері  бойынша  табысқа салынатын  және  тұтынуға салынатын  салықтар болып  ажыратылады. Табысқа салынатын салықтар  төлеушінің  салық салынатын кез келген  объектіден  алған  табыстарынан алынады. Тұтынуға салынатын салықтар – бұл тауарлар мен  қызметтер  көрсетуі  тұтыну кезінде  төленетін  шығынға  салынаптын салықтар.

Салық салу объектілерін  есепке алу  және оларды бағалау  тәсілдеріне  қарай салық  алудың  ммынадай әдісі  қолданылады:  кадастрлық,  салық төлеушінің  мағұлымдамасы бойынша, табысты  алу көзінен  ұстап қалу, патенттік негізде.

Бірінші жағдайда,  салықты есептеу мен оны  алу,  салық салу  объектілерінің  нақты  табыстылығын есепке  алмай табыстылық (жер салығы, мүлік салығы) нормасын  көрсете отырып,  олыардың  тізімдемесі нешізінде  жүзеге асырылады.

Мағұлымдамада салық  төлеушілер  табыстың  көлемін,  қажетті жеңілдіктерді,  шегерімдерді көрсетеді және   салық сомасын  есептеп, есептеп, төлейді. Олар салықтардың  түрлері бойынша  салық мағұлымдамасын  есепті  салық кезеңіне  сәйукес  тапсырып отырады. Мәселен,  корпарациялық  табыс салығын,  жеке табыс салығын,  көлік құралдарына салынатын салық  және жер салығын  төлеушілер (арнаулы салық режимін  қолданатын заңды  тұлғаларды  қоспағанда)  салық органдарына  олар бойынша  мағұлымдаманы  есепті салық кезщеңінен  кейінгі жылдың 31 – інші  наурызына дейін  береді.

Жеке салқ бойынша  мағұлымдаманы  мынадай салық төлеушәілер:

төлем  көзінен  салық салынбайтын  табыстары барлар;

тұрғын үй салу мен осындай  құрылыс  үшін  ққұрылыс  материалдыарын  сатып алуды  қоспағанда  салық жылында 2000 айлық  есептік көрсеткіштен  жоғары сомаға  біржолғы  ірі сатып  алуды  іске асырғандар;

Қазақстан Республикасының  шегінен тыс  жерлерден  табыстар  алатын жеке  тұлғалар;

Қазақстан Республикасының  шегінен тыс  жерлердегі  шетел банктеріндегі  шоттарда  ақшасы  бар жеке  тұлғалар;

Қазақстан Республикасының сыбайлас  жемқорлыққа қарсы  күрес туралы  заңнамалық  актілеріне  сәйкес мағұлымдама беру  жөнінде  міндеттеме  жүктелген адамдар;

Қазақстан Республикасы Парлеаментінің депуттатары,  судьялар  табыс етеді.

Салық төлеушілерден  салық мағұлымдамасын  табыс етудің  белгіленген  мерзіміне дейін  жазба өтініш  алған  жағдайда  уәкілетті мемлекет орган  салық  мағұлымдамасын  табыс ету мерзіміне  екі айдан  аспайтын  мерзімге  ұзартуға құқылы. Бірақ салық мағұлымдамасын  тапсыру мерзімін  ұзарту салық  төлеку мерзімін  өзгертпейді.

Үшінші әдісі бойынша  салық төлеуші  жұмыс істейтін  ұйымның,  мекеменің бухгалтериясы  одан салықты  табыс  алынған  ждерде  есептеп ұстайды (төлейді).

Төртінші әдіспен  салық  кәсіпкерлік  қызметтің  сан алуан  түрлеріне  берілетін  патент  негізінде  төленеді. Патент – арнаулы  салық режімін  қолдану құқығын  кәуаландыратын  және салық  сомасының  бюджетке  төлегендігін  растайтын құжат.

Салық есебінің екі  әдісі қолданылады:

1) кассалық;

2) есептеу әдісі;

Кассалық әдіске  сәйкес  табыстар мен  шегерімдер  жұмысты  орындау,  қызмет көрсету,  мүлікті  жөнелту мен  кірістеу және  ол бойынша  жасалынған ақы төлеу  мерзімінен  бастап  есепке алынады.

Есептеу әдісі бойынша  табыстар мен шегерімдер  ақы төлеудің  уақытына қарамастан  жұмысты орындау, қызмет көрссету,  тауарларды  өткізу және  кірісті алу  мақсатымен  тиеп  жіберу  мезетінен  бастап  есепке алынады. Бұл әдіс  салық службалары  үшін қолайлырақ және оны Қазақстанның барлық  төлекушілері  қолдануы қабылданған. Төлеушілер  үшін оның  кемшілігі -  салық төлемдері  жеткізіліпа тіпті  уақытында төленбеген жағдайда  да аударылуы  тиіс  бұл айгалым  қаражаттарын  оқшауландыруға ұрындырады.

Қазақстан Республикасының салық жүйесі  салықтардың, алымдардың  және баждардың  түрлерін,  салық қатынастарын  реттейтәін  құқықтық нормаларды  және салық службасының  органдарын  қамтиды.

 

2.2. Қазақстан Республикасының салық жүйесін дамыту жолдары.

              Мемлекет бойынша төленетін салықтар, алымдар, баждар және басқа төлем түрлері, оларды тағайындау, есептеу, төлеу принциптері мен тәртібі, салықтық бақылаудың формалары мен әдістері, салық төлеушілер және салықтық қызмет органдарының құқықтары мен міндеттер жиынтығы мемлекеттің салық жүйесін құрайды. Біздің елдің салық жүйесін жасау жалпы әлем бойынша салық жүйелерін құрудың құрылымы мен принциптеріне сәйкес, ал ерекшелігі тек қана республиканың мемлекеттік жайластырушылықтың біртұтас сипатына байланысты, себебі мұндай жайластырушылық бюджет түрлері бойынша салық түсімдерді қатаң бөлінуін талап етеді.

              Қазақстан Республикасының салық жүйесінің құру негізінде келесі принциптер жатыр:

     әділеттілік, яғни салықтық ауыртпалық мүмкіншілік болса тең бөлісу;

     түсініктілік, яғни әрбір салық төлеушіге салық жүйесі түсінікті болуы және салықтарды есептеу мен төлеу тәртібін өз еркімен жою мүмкіншілікті жібермеу;

     бейтараптылық, яғни әр түрлі экономикалық шешімдер қабылдауға мүмкіншілік болса салықтар әсер етпеуі тиіс;

     оңтайлы, яғни салық әкімшілігі бойынша шығындардың неғұрлым төмен болуы;

     тиімділік, яғни салықтардың іс-әрекеттенуі елдің экономикалық өсуіне себепші болуы тиіс.

Республика бойынша әрекеттегі салық жүйесінің келесілердей сипаттары бар:

     құқықтық негіз, тұрақтылық және кірісті бөлісу мен қайта бөлісуге байланысты барлық экономикалық қатынастарды қамту. Барлық салықтар мен алымдарды енгізу және болдырмауы тек қана биліктің мемлекеттік органдарымен іске асыру;

     салықтарды есептеу мен жинаудың бірыңғай механизмі және бірыңғай принциптерінің болуы. Барлық салықтар мен алымдар бойы Қаржы министрлігі тарапынан бірыңғай бақылау жүргізу;

     салық төлеудің дәйектілігі мен заңнамалар бекіткен айқын салық күнтізбесінің болуы;

     салық төлеушілерге тең талаптар мен тең шарттар жасау;

     салықтардың турашыл және жанама түрлерінің тіркесімі;

     ең алдымен жеке тұлғаларға емес заңды тұлғаларға салық салу;

     жауапкершіліктің қаржылық, әкімшілік және қылмыстық шараларын қоса салықтық заңнамаларды бұзғаны үшін санкция;

     салық төлеушілердің сұраулары бойынша бюджетке салықтар мен алымдар төлеуге мәулет алу мүмкіншілігі.

Салық салудың міндеттілігі принципінің талабы бойынша салық төлеуші салық заңнамаларына сәйкес салық міндеттемелерін толық көлемі мен тағайындалған мерзімде атқаруы тиіс. Салық салудың айқындық принципі — салықтық заңнамаларда салық төлеушінің салық міндеттемелерінің барлық негіздері мен пайда болуы, атқару мен болдырмауының тәртіптерін тағайындауын талап етеді. Салық салудың әділдік принципі — елдегі салық салу бәріне ортақ және міндетті болуын көрсетеді және де жекеленген сипатта салық жеңілдіктерін беруге тыйым салынады.

Салық салудың біртұтастық принципі — салық жүйесінің бірлестігіне негізделеді және салық салу елдің барлық аумағында барлық салық төлеушілерге бірыңғай болуын жария етеді. Жариялылық принципі — салық салуды реттейтін барлық нормативтік құқықтық актілер міндетті түрде ресми басылымдарда жариялануын талап етеді.

Қазақстан Республикасында Салық кодексінде тағайындалған бюджетке төлейтін салықтар мен басқа да міндетті төлемдер әрекет етеді. Салықтардың ішінде турашыл және жанама салықтарды айырады. Жанама салықтарға акциздер мен қосылған құн салығы (ҚҚС) жатады.

Бюджет кірістерінің ішіндегі ең жоғары үлес салмағын алатын салық – ол корпорациялық табыс салығы. Бұл салық түрі 2002 жылдан бастап республикалық бюджетке заңды тұлғалар (резиденттер мен республикада өз әрекеттерін іске асыратын резидент еместер) төлейтін негізгі салықтардың бірі болып есептеледі. Корпорациялық табыс салығы салынатын объект болып салық салынатын табыс, төлем көзінен ұсталатын салық және республикада өкілетті мекеме арқылы өз әрекетін атқаратын резидент емес заңды тұлғаның таза табысы табылады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  

 

 

ІІІ-тарау. Нарықтық экономикадағы салық салу жүйесін

жетілдірудің жолдары.

3.1. Кәсіпкерлікке салық салу механизмін жетілдірудің кейбір мәселелері.

 

     Экономикалық реттеушілердің қызмет етуі, салықтарды қоса алғанда, қажеттелігінің есебінсіз жүргізілсе, ол реттеушілердің ролін және бағыттарын бұрмалайды. Салықтар мен салық салудың ынталандырушы механизмін құрамаса салық жүйесінің фискалдық бағыты салық төлеушінің табысынан әкімшілік өндіріп алуды жоғарлатады, сәйкесінше қызметтің азаюына байланысты салық базасы да азаяды. Салық базасы, сондай-ақ салық төлеушілердің табыстарын жасыруынан, дәлелсіз шығындардың өсуінен, салық заңнамасын бұзу себептерінен азаяды. Сондықтан, салық салудың ынталандырушы механизмінің шығу құралдары арқылы жүзеге асатын салық салудың өндіруші функциясы толық орындалмайды. Соңғы жылдары салықтық ынталандыру арқылы мемлекет кәсіпкерлік қызметтің дамуын қолдауға біршама маңызды істерді жүзеге асырды. 2006жылдың 1-қаңтарынан бастап, оңайтылған декларация негізінде салық төлейтін кәсіпкерлердің салық ставкалары біршама азайтылды.

    Соңғы жылдары елдегі салық салуды жетілдіруді талдау Қазақстандағы салық салудың ынталандырушы механизімінің жұмыс істей бастағандығын көрсетеді.

     Шаруашылық, халықаралық экономикалық байланыстардың дамуы, Қазақстанның түрлі халықаралық ұйымдар мен бірлестіктерге кіру мәселелері, отандық салық жүйесінің бәсекеге қабілеттілігін құру мақсаттарын алға қояды.

     Президентіміздің Н.Назарбаев өзінің 2006жылдың 1-ші наурызында Қазақстан халқына Жолдауында, біздің елдің салық саясаты жеке тұлғалардың, кәсіпкерлердің салық ауыртпалығын төмендетуге бағыт алғанын анық мәлімдеді. Осының айғағы ретінде алдағы уақытта мынадай салық жеңілдіктері жүзеге асырылады:

-         2007 ж. бастап ҚҚС-ң ставкасы бір пайызға төмендейді, ал 2008-2009 жылдары бұл көрсеткіш тағы да 1-2пайызға төмендейтін болады.;

-         жеке табыс салығының 10 пайыздық біртұтас ставкасын енгізу жоспарланып отыр;

-         шағын бизнес субьектілеріне азайтылған біртұтас салық ставкасын бекіту көзделген;

- 2008 ж. бастап әлеуметтік салықтың мөлшері орта есеппен 30 пайызға төмендейді.   

    Егерде, жоғарыда атап кеткен салық жеңілдіктері  тиісті дәрежеде іске асырылса, ол әрине кәсіпкерліктің дамуына тікелей әсерін тигізеді. ҚҚС-ң мөлшері азайса, ол тауарлар мен қызметтердің арзандауына әкеледі. Әлеуметтік салықтың азаюы, жұмыс берушілердің жалақыны көтеруіне әсерін тигізеді. Жеке табыс салығының мөлшері азайса, халықтың тұтыну қабілеті ұлғаяды, тауарлар мен қызметтерге сұраныс күшееді. Ал сұраныстың өсуі өндірістің дамуына ықпал етеді, осы жағдайда кәсіпкерлік те дамиды.

Информация о работе Қазақстан Республикасының салық қызметін ұйымдастыру