Темир бетон

-технологиялық  операциялар кезінде автоматизацияның  жоқтығы.

-қалыптық посттардың  жеткіліксіз механизациясы.

- крандық операциялардың  көптігі.

 

5.1.4  Стенділі тәсілі

Дайындаудың стенділі әдісі кезінде қалыпты комплектілеу, қалыпқа түсіру, бұйымды жылулық өңдеу сияқты барлық операциялар стационарлық стенділерде жүргізіледі, оларға барлық қажет материалдар мен қалыпқа түсіретін құрылғылар жіберіледі. Бұл кезде мамандандырылған жұмысшылар буыны қажет механизмдерімен бірге бір стендтен екіншісіне бірінен соң бірі орын ауыстыра отырып, қалыпқа түсіру операцияларының барлық кешенін орындап шығады.

Бұйымды жылулық  ылғалдық өңдеу жылу тасымалдағышты  (буды) бу қалыбына жіберу арқылы іске асырылады. Бұйымның ашық бөлігі шектен тыс буланудың және бетонның үстіңгі қабатының ісінуінің алдын алу үшін қалпақшамен немесе бу өткізбейтін өабықшамен жабылады. Бұйымдарды және конструкцияларды қалыпқа түсіруге арналған стенділерді көлденең және тік күйіндегі деп бөледі, сондай-ақ әмбебап, арнайыландырылған және қысқа стенділер деп те бөлінеді.

Әмбебап стенділер  әртүрлі бұйымдарды дайындауға бағытталған. Арнайыландырылған стенділер өлшемдері  және типтері ұқсас бұйымдар сортаменттерін шығаруға негізделген.

1.  Стенділі  тәсілді конструкциялардың көлемі  мен массасы виброалаңқайлардың және көпірлік крандардың мөлшері мен жүк көтергіштігінен артып кеткен кезде қолдануға кеңес беріледі.

2. Бұйымдарды  арматуралау бұйымдарды виброалаңқайда  тығыздауға мүмкіндік бермейді  және тереңдік және аспалы  вибраторларды қолдануды талап  етеді. Ұзын стенділерде ұзын өлшемді линиялық конструкцияларды қалыпқа түсіруге болады, стендінің ұзындығы 75-222 м-ге жетеді. Қысқа стенділер бір бұйымға, ал ені бойынша екі немесе одан да көп бұйымға есептелген.  Артықшылықтары:

-салыстырмалы  түрде онша қиын емес қайта жабдықтау арқылы  кең номенклатуралы бұйымдар шығару мүмкіндігі;

- құрылғылардың қарапайымдығы  және әмбебаптығы;

- қысқа стенділердегі  технологиялардың ыңғайлылығы, соның  ішінде вибротермоқалыптарда,  2-4 есе қалыптардың айналымдық қасиетін  арттырады, қалыпқа түсіру процесін жеңілдетеді;

Кемшіліктері: өндірістің стенділі тәсілі үлкен өндірістің аудандарды, механизация мен автоматизацияның күрделенуін, жоғары еңбек шығындарын қажет етеді.

 

5.1.5 Өндіріс тәсілін тандау және негіздеу

Жобаланып отырған кәсіпорында ішкі стенділік панельдер мен 111-90 сериялы үстіңгі жабын плиталары кассеталық технология бойынша дайындалады, өйткені бұл тәсіл берілген бұйымдар үшін энергиялық шығыны аз және еңбек шығындарын аз талап етеді, сондай-ақ бұл тәсіл геометриялық өлшемдердің жоғары дәлдігін және басқаларымен салыстырғанда дайын бұйымдардың жоғар сапасын қамтамасыз етеді.

Сыртқы  3- қабатты  қабырғалық панельдер конвейерлік  технология арқылы жасалады, өйткені  бұл тәсіл еңбекті ұйымдастыруды  максималды түрде механикаландыруға және жақсартуға мүмкіндік береді, сондай-ақ бұл тәсіл айырмашылықтары аз бір типті бұйымдарды дайындау кезінде тиімді, яғни конвейерлердің өнімділігін арттыруға және өнім құнының төмендеуіне алып келеді.

Берілген технология кезінде кранмен жүргізілетін операциялар аз қолданылады, бұл аралықта бір кранды пайдалануға мүмкіндік береді.

Бағаналар мен  кеуекті плиталар ағынды-агрегаттық тәсіл арқылы жасалады.

 

5.2 Агрегаттық-ағынды линияларды есептеу

 

Агрегаттық-ағынды технологиялық линияның жылдық өнімділігі шығарылатын өнімнің номенклатурасымен, бұйымда қалыпқа түсіру режимімен, тәулік бойында қалыпқа түсіру постындағы жұмыстың ұзақтығымен анықталады.

Бұйымның әр тобына арналған линиялардың өнімділігі келесі формуламен айқындалады, м³/сағат:

 

Р=55,2*С*В*V_ф/Т_ц,(7.1)

 

мұнда С- бір  жылдағы жұмыс күндерінің саны;

В- қалыпқа түсіру постының бір тәуліктегі жұмыс сағатының  саны;

V_ф- бір қалыптың көлемі, бұйым көлеміне немесе бір қалыпта қалыпқа түсірілетін бірнеше бұйымның көлеміне тең, м³;

Т_ц- қалыпқа түсіру циклінің ұзақтығы, мин.(кесте.30.3 [2])

Р=55,2*233*16*0,82/15=11250 м³;

Технологиялық линиялардың талап етілетін саны келесі формуламен анықталады, шт:

 

N_т.л=П_г/Р*К_и,(7.2)

 

мұнда П_г- берілген бұйым тобы бойынша м^3-тегі кәсіпорынның жылдық өнімділігі;

К_и-құрылғыны пайдалану коэффициенті, К_и=0,92.

N_{т.л бағана} =15000/ (11250*0,92) =1,44 шт;

N_{т.л ПК} =15000/ (11250*1,18) =1,13 шт;

Бағананы жасауға  қажет екі технологиялық линияны  және үстіңгі жабынның көп кеуекті  плиталарын өндіру үшін қажет екі  өндірісті қабылдаймыз.

Қалыптар көлемін  берілген топтағы ең үлкен бұйымның көлемі бойынша қабылдайды. Егер бұйымдар аз габаритті болса, онда бір қалыпта  екі не одан да көп бұйымды қалыпқа  түсіреді.

Қалыпта бір бұйымды қалыпқа  келтіру талабы қанағаттандырылса, қалыпты келесі формуламен анықтайды, м:

l_ф=l_и+2*∆ l_ф; b_ф=b_и+2*∆ b_ф; h_ф=h_и+2*∆ h_ф,(7.3)

 

мұнда l_ф, b_ф, h_ф- бұйымның ұзындығы, ені, биіктігі, м;

∆ l_ф- қапталдағы борттың ені, сондай-ақ күш формасындағы тіреуішті орнатуға арналған учаске ені, м;

∆ b_ф- қапталдағы борттың ені, м;

∆ h_ф- түпқойма биіктігі, м.

Бағаналар:

l_ф=9+2*0,2=9,4 м;

b_ф=0,33+3*0,2=0,93 м;

h_ф=0,3+0,3=0,6 м.

Көп кеуекті  плиталар:

l_ф=6,28+2*0,2=6,68 м;

b_ф=1,49+2*0,2=1,89 м;

h_ф=0,22+0,3=0,52 м.

Камера секциясының  ұзындығы, м:

 

L_к=n*l_ф+(n+1)*l,(7.4)

          мұнда n- ұзындық бойынша бұйымдары бар қалыптардың саны, шт;

l_ф- қалып ұзындығы, м;

l- қабырғасы  мен қалыптың, сондай-ақ қалыптар  арасындағы аралықтың мөлшері; l_n=0,3…0,5 м.

мұнда n – ені  бойынша бұйымдары бар қалыптардың  саны, м;

Бағаналар:

L=1*9,4 + 2*0, 3 = 10 м;

Көп кеуекті  плиталар:

L=1*6,68 + 2*0, 3 = 7,28 м;

Камера секциясының  ені, м: 

В_к= n*b_ф+(n+1)*b,(7.5)

 

мұнда n- ені  бойынша бұйымдар қалыптарының саны, шт;

b_ф- қалып ені, м;

b_n- аралықтар мөлшері, м, b=0,3 м.

Бағаналар:

В=4*0,93 + 5*0, 3 =5,22м

Көп кеуекті  плиталар:

В=2*0,93 + 3*0, 3 =2,76 м

Камера секцияларының  биіктігі, м:

 

Н_к= n*h_ф+(n-1)*a+ h₁+ h₂,(7.6)

 

мұнда n- секцияның  ұзындығы бойынша қалыптар саны /5..7 қалыптарды қабылдайды/;

h_ф- бұйымдары бар қалыптардың биіктігі, м;

а- қалыптар арасындағы аралықтар мөлшері, а=0,03…0,05 м;

h₂- бұйымы бар қалып пен қақпақ арасындағы саңылаудың мөлшері, м, h₂=0,05…0,1 м;

h₁- камера секциясының түбі мен қалып түбінің арасындағы саңылаудың мөлшері, h₁=0,15 м.

Бағаналар:

Н=5*0,6 + 4 *0,05 + 0,1+ 0,15= 3,45м.

Көп кеуекті  плиталар:

Н=7*0,52 + 6*0,05 + 0,1+ 0,15= 4,19м.

Бағаналар үшін келесі өлшемдегі шұңқырлық буландыру  камераларын қабылдаймыз:

L_к=10 м; В_к=5,22 м; Н_к=3,45 м.

 

Төмендегі өлшемді  көп кеуекті плиталарға арналған шұңқырлы буландыру камерасын қабылдаймыз:

L_к=7,28 м; В_к=2,76 м; Н_к=4,19 м.

Буландыру камераларының  саны, шт:

Z = П/m*q*K_об* K_в,(7.7)

 

мұнда П- технологиялық  линияның жылдық өнімділігі, м³;

q- қалыпсыз камераға  салынатын бұйымдардың көлемі, м³;

m- бір жылдағы  жұмыс күндерінің саны;

K_в- уақыт бойынша қолдану коэффициенті, ол 0,91-ге тең;

K_об- камераның айналымдық  коэффициенті /бір секция/.

Бағаналар:

Z=15000/233*32,8*0,91*1=2,2 шт.

Көп кеуекті  плиталар:

Z=15000/233*16,52*0,91*1=4,28 шт.

Бағаналар шығару үшін 3 шұңқырлы камераларды қабылдаймыз және үстіңгі жабынның көп кеуекті плиталарын өндіру үшін 5 шұңқырлы қамераны таңдаймыз.

Цехтың металл қалыптарына деген қажеттілігі  әр қалыптың типіне қарай әртүрлі  формуламен есептеледі:

 

N_ф=П_г*К_р.ф/Т_р.ф*V_и*К_о.ф*К_и.а,(7.8)

 

мұнда П_г- берілген бұйым тобы бойынша зауыттың талап етілетін жылдық өнімділігі, м³;

Т_р.ф- берілген линия үшін тәуліктегі нақтылы жұмыс уақыты /235сут./;

К_р.ф- қалыптар запастарының коэффициенті;

V_и- берілген формадағы бетон көлемі, м³;

К_о.ф- қалыптың тәуліктегі айналымы коэффициенті,

К_о.ф=24/( T_о.+ T_n)(7.9)

T_о-жылулық өңдеу циклінің орташа ұзақтығы (кесте.22.2[2])

T_n=0,5

К_и.а=0,97.

T=15 ч

К_о.ф =24/15+0,5=1,55

Бағаналар:

N_ф.=15000*1,1/235*1,64*1,55*0,97=28 шт;

Көп кеуекті  плита:

N_ф.=15000*1,1/235*1,18*1,55*0,97=39 шт;

Виброалаңқайды  есептеу талап етілетін жүк көтергіштікті  анықтаудан басталады Q_тр, т:

 

Q_в= Q_ф+ Q_б,(7.10)

 

мұнда Q_ф- қалып массасы, т, ол келесі формуламен анықталады

 

Q_ф=V_и*М_уд;

 

Q_б- бетон қоспасының шартты массасы, т;

V_и- қалыпқа түсірілетін бұйымның көлемі, м³;

М_уд- қалыптың удельді металдық сыйымдылығы, М_уд=1,8 т/м³.

Бағаналар:

Q_ф=1,64*1,8=2,95 т;

Көп кеуекті  плита:

Q_ф=1,18*1,8=2,12 т;

 

Q_б=V_и * с_m ,

 

мұнда с_m- бетон қоспасының орташа есептік тығыздығы, т/м³;

V_и- қалыпқа түсірілетін бұйымның көлемі, м³;

с_m=2,2 т/м³ ,

Бағаналар:

Q_б=1,64*2,2=3,6 т;

Q_в=2,95+3,6=6,65 т

Көп кеуекті  плита:

Q_б=1,18*2,2=2,6 т;

Q_в=2,12+2,6=4,72 т

 

Т/ж бағаналарын  өндіру үшін 2 СМЖ-199А виброалаңын  және үстіңгі жабынға арналған  көп кеуекті плиталарды өндіру үшін  2 виброалаңды қабылдаймыз.

 

Кесте 7.1

Виброалаңның  негізгі сипаттамасы СМЖ – 199А

Көрсеткіштер	Мөлшері
Жоспардағы  қалыпқа түсірілетін бұйымдардың  максималды мөлшері--, м	3 х 12
Жүк көтергіштік, т	24
Виброқоздырғыштардың  максималды статикалық сәті, см	48
Қиысу немесе құлау  биіктігінің амплитудасы, мм	0,2-0,5
Белгіленген қуаттылық, кВт	63
Қалыптың бекуі	Электромагнитті
Габариттік  өлшемдер, м	8,5 * 2,99*0,69
Массасы, т	5,6

 

Бетон төсегіштің типі мен маркасын төселетін бетон қоспасының түрі, қалыпқа түсірілетін бұйымның конфигурациясы, бункердің қажет етілетін сыйымдылығына байланысты қабылдаймыз.

4 бетон төсегішті  СМЖ–166Б қабылдаймыз. Оның техникалық  сипаттамасы 7.2 кестесінде ұсынылған:

 

Кесте 7.2

Бетон төсегіштің техникалық сипаттамасы СМЖ-306

Өлшемнің атауы	Мәні
Колеяның ені, мм	1100
Бункерлер саны, шт.	1
Қозғалыстың жылдамдығы, м/мин	12
Белгіленген қуаттылық, кВт	4,5
Габаритті өлшемдер, м	9,5*5,74*2,39
Массасы, т	5,2