Бүгінгі таңдағы ауқымды өзгерістер

4-кесте  - Тауарлы-материалдық қорлардың  айналым ұзақтығына әсер етуші  факторлардың алғашқы мәліметтері

 

     Бұл көрсеткішке өнімнің толық өзіндік  құны немесе өндірістік қорлардың орташа жылдық қалдықтары әсер ете алады.

     «Тас-Құм» акционерлік қоғамы кәсіпорнының мүлкі 2009 жылға 109025 мың теңге қүрайды, 2010 жылы 148818 мың теңге қүрайды. Жеке қүралдардың көздері 2009 жылға 67208 мың теңге, 2010 жылы - 67208 мың теңге. Негізгі құралдар және басқа айналымсыз активтер 2009 жылға 66763 мың теңгені құрайды, 2010 жылға 68789 мың теңге.

         Қалдық бағасы бойыша негізгі қүралдар 2009 жылға 66763 мың теңге, 2010 жылға 68789 мың теңгені қүрайды. Жеке айналым қүралдары 2009 жылға 445 мың теңге, 2010 жылға 42343 мың теңге қүрады.

   «Тас-Құм» акционерлік қоғамының қорлары мен шығыны 2009 жылға 2620 мың теңге, ал 2010 жылға 1187 мың теңгені қүрайды. Аяқталмаған ендіріс 2009 жылы 1187 мың теңге 2010 жылы 1187 мың теңге күрайды.

         Ақша құралдары, есеп және басқа да активтер 2009 жылға 32%; 2010 жылы 36% болды. Автономия коэффициенті 2009 жылға 06; 2010 жылы 0,6 тең бол-ды. Мобильді және иммобильді қүралдардың қатынасының коэффициенті 2009 жылға 0,03% 2010 жылға 0,03% қүрады. Ықшамдалу коэффициенті 2009 жылға 0,6>0,5; 2010 жылы 0,6 теңесті. Жеке көздердің шығындары мен қорларын қамтамассыз ету коэффициенті 2009 жылға 0,6; 2010 жылы 0,5 қүрады. Бан-кротқа үшырау коэффиценті 2009 жылы 0,02; 2010 жылы - 0,02 құрады. «Тас-Құм» акционерлік қоғамының өндіру рентабельділігінің деңгейі 2009 жылы 5,747; 2010 жылы 0,243 мың теңге қүрады. Алдыңғы жылдың бағасымен өнімді сату 2009 жылы 90694 мың тенге, 2010 жылы 125700 мың тенге.

         Кәсіпорынның қаржы - экономикалық қызметінің анализін кәсіпорынның даму жоспарын қүру үшін бірнеше жылдар бойына жасау қажет (3-5 жыл).

         Өндірістік кәсіпорындар өзінің интенсивті және неғүрлым тиімді дамуымен қоғам талабын қанағаттандыруға үмтылады. Бірақта мақсатты бағытталған ин-тенсивті өндіріске жету, тек даму стратегиясын түтынуға ыңғайланған жолы-мен жетуге болады.

         Кәсіпорьш дамуының маңызды принципінің бірі өнеркәсіп кәсіпорындағы инновациялық қызмет болып табылады, ол үзақ мерзімді перспективаны ескере отырып жаңа өнім шығару, материалдар мен энергия түрлерін өңдеу қүралдарын сонымен қатар өндіріс әдістерін қарастырады.

         «Тас-Құм» акционерлік қоғамының тоқтаусыз қызу жүмысының арқасында технология мен электро тасымалдау, өнім сапасын көтеруге, негізгі өндіріс қорларының жаңаруына бағытталып, соның нәтижесінде кейінгі ке-зеңдерде өсу тенденциясын көрсетіп отыр.

         «Тас-Құм» акционерлік  қоғамының өндірілген өнімі мемлекеттік стан-дартқа сәйкес келіп, әлемдік нарықта бәсеке қабілетті түтынушылардың үлкен сүранысына ие.

         Экологиялық таза, тау  қыртысының мықты тығыз тастарынан өндірілген Қотыр - Бұлақ М-1400 щебені өте жауапты бетон өнімдерін, көпір қүрылысына, монолиттік биік күрылыстарға, аэродромның үпгу - қону алаңдарына және басқа сейсмикалық мықты объектілерді салуға қолданады.

         «Тас-Құм» акционерлік  қоғам өнімін пайдалана отырып Алматы қаласындағы ерекше қүрылыстар («Медеу»  спорт кешені, «Қазақстан» қонақ үйі, Республика сарайы), қазіргі кезеңде - «Бөбек» реабилитациялық балалар орталығы, «ТұранӘлемБанк» үйі, Монета сарайы, «Анкара» қонақ үйі құрылысы, «Филйпп Моррис» темекі фабрикасы салынды.

Кәсіпорын өнім сапасына толық жауапкершілік  алады. Кепілдік - отандық және шет елдік әріптестердің өнімге сұранысын өсіруде.

     «Тас-Құм» акдионерлік қоғамы  2009 жылдағы жұмыс қорытындысы бойынша облыс кәсіпорындарының «Ең жақсы Өндірісті ұйымдастыру және өндірілген өнім сапасы» көрме - конкурсында I орынды иеленді.

         Өндіріс көрсеткіштерінің өсуі, сұраныс көлемінің үлғаюы, кәсіпорында бірнеше жылдар бойы жеке кадрлар құрамын сақтап қана қоймай, сонымен қатар жақын жатқан ауыл тұрғындарына жұмыс берумен  қатар, жаңа жұмыс орындарын құруда, бұған келесі көрсеткіштер арқылы көз жеткізуге болады.

• 2010 жылға жұмысшылар саны 710 адам, 2009 жылы 563 адам.

         «Тас-Құм» кәсіпорнында өткізу және жабдықтау бөлімі бар, онда маркетинг қызметі жұмыс істейді. Бүл бөлім қызметкерлері завод өнімінің сатылуын тал-дау жасайды, өткізудің жаңа нарықтарын іздейді, өнімді жеткізу туралы келісім шарттарын жасайды, өнімнің кең ауқымда тұтынушыларға жеткіліктілігін са-лыстырады және оқып біледі.

         1999 жылы ағылшынның  «ВесМеІ» фирмасымен келісім  шартқа қол қойғанда кәсіпорьш  өнімінің ИСО ~ 9000 халықаралық стандарттар талабына сай екендігі ескерілді, ол өнімнің тұрақты сапасын қамтамасыз етеді. Ол дегеніңіз «Тас-Құм» акционерлік қоғамы өзінің ғылыми техникалық жетістіктерге жету мүмкіндіктерін халықаралық стандарттарға сәйкес жолда-рын іздестіреді, бұл өнім қүрамын жақсарту, жақа өнім түрлерін игеру, мыса-лы: 5x10 мм щебень және 5x15 мм щебень.

         Әр бір нарықты  тиімді қамту кезінде «Тас-Құм» акционерлік  қоғамы бағаны, өткізу каналдарын, жарнаманың күштілігін өзгерте алады.

         «Тас-Құм» акционерлік қоғамы 1999-2010 жылдар аралығына өнеркәсіп өндірісінің дамудың нақты бағдарламасын қүру үшін болжамды көрсеткіштерін ұсынды. Құрылымдық бөлімшелердің шашыраңқы орналасқанына қарамастан облыстың 3 ауданында (Талғар, Іле, Қарасай) негізгі құрылымдық бөлімі Талғар ауданы Бесағаш ауыльшда орналасқан. «Тас-Құм» акционерлік қоғамы тауарды жылжыту тұрғысында әр түрлі жарнамалық шараларға қатысады.

         Көп жылдар бойы кәсіпорын  аудан және облыстың әлеуметтік дамуына  белсенді түрде қатысуда. Шығарылатын тауар номенклатурасы:

1. Қотыр - Бүлақ цехы 5x10 мм, 5x15 мм, 10х20мм фракцидағы щебень және ұнтақталған отсев шығарады.
2. Ақсай цехы гравиден 5x20 мм фракциядағы щебень және үнтақталған отсев.
3. Құм цехтары (Первомайский және Қашпағай) табиғи және жуылған Құм шығарады.

         «Тас-Құм» акционерлік қоғамьшың сынау лабораториясы структуралық бөлімше болып табылады, ол Қазақстан Республикасының Алматы қалалық ор-талық стандарттау, метрология және сертификаттау бөлімінен №184 09.01.1997 жылдан 2001 жыл аралығында аттестатталған.

         Өнім сапасын жақсарту мен бақылау сынақ аркылы анықталады. Сынақтан өткізу зертханаларында нормативті документте көрсетілген сынақтардың бар-лық түрі қолданылуда. Сынақ зертханасы барлық штаттарды толықтай қамтыған, мекемеде 4 дана тиісті сертификат бар. Сертификаттық бақылауды «Ғылыми техникалық инженерлік орталық» Ж.Ш.С. зертханасы өткізеді.

   2010 жылы төмендегідей өнім өндірілді:

1. Фракцияланған щебень 175,5 мың м³
2. Құрылыс Құмы 129,9 мың м барлығы: Юімлн. 924 мың теңге соммада. Өндіріс көрсеткіштері 2009 жылы бірнеше есе рет орындалған. Тоқтаусыз жұмыс істегендіктен осы өндірісті жаңартып, қайта жаңартып

күрделі жөндеуден өтті.

         2009 жылы өндірістік өнімді өздері тасымалдап жіберіп отырды. 2009 жылға қарағанда 2010 жылғы көрсеткіштер төмендегідей болды.

1. Щебень 103,2 мың м 59% 2009 жылға қарағанда.
2. Құм 233,0 мың м³ 180% 2009 жылға карағанда.

         Тауарлық көрсеткіш 124327 мың теңге 2009 қарағанда 1,2 есе көп. 2010 жылғы өндіріс көрсеткіші 2009 жылмен салыстырғанда жоғарғыдай, ал 2009 жылғы, щебень өндірісінің көлемі аз болды. Өйткені түтынушылардың сүранысы қүрылыс құмына көбірек болды. Щебеньға, құмға бағалардың өзгеруі материалдық шығындар статьяла-рының өзгеруіне тікелей тәуелді болады. Қотыр - Бұлақ цехындағы щебень өндірісінің энергосиымдылығы мен -материалсиымдылығы; басқа да мекеме-лердің көмектері мысалы: ГОУ «Алматывзрывпром » (карьердегі бүрғылау жа-ру жүмыстары, щебеньді өндіру үшін тас шикізатын алу), «Горводоканал» -(щебеньді жууға су жіберу), автотранспорттық мекемелер (дайын өнімді тасы-малдау үшін), материалдар, жабдықтар осының бәрі бағаның өзгеруіне әсерін тигізеді. Алайда, төлеу қабілеті бар түтынушылардың көмегінсіз, есепке қүрамдардың түсуінсіз өнімді өндіру мен шығару дами алмайтынын ескерсек, өндірістік қуаттарды өндіру үшін мүмкіндіктер жоқ, кәсіпорын аталған жағдайларға байланысты баға түзілуді үстап түруға мәжбүр болды. 

5-кесте, –  2009 жылдағы бағалар өзгерісі

 

   Бұл бағалар 2009-2010 жылдар аралығында бекітіліп қойылған. Аздаған төлемқаблетті түтынушылармен келісім шартты сақтау максатында бағалар

өзгермей қалып отырды, бірақ материалдық шығындардың кейбір түрлеріне, электроэнергияға бағалардың өсуіне байланысты енімдерге бағаны көтеруге мәжбүр болды.

   5x20 мм. Фракциядағы (М-1400) щебень материалсиымды  және энерго-сиымды өнім түрі  ретінде бағасы өсті.

   Байытылған  Құм бойынша бағаның өсуі азғана, өйткені құм бірге   жүретін өнім болып табылады. 

6-Кесте, 2010 жылдағы бағаның соңғы өсуі 

 

   Бағаның өсуі жабдықтардың тозуына (жүмыс істеу  мерзімі 30 жыл) байла-нысты жаңартды, айырбастауды, сапалы өнім алу үшін қайта жасалуды қажет етуіне негізделген. «Алматывзрывпром» өздерінің жалдамалы механизмдерінің қызметіне бағаны өсірді. Байытылған Құм бойынша Құмды жууға көп шығын кетуіне байланысты.

         Мына тұтынушылар: мысалы «Бент» Қотыр-Бұлақ цехынан шьщқан жоғары сапалы щебень - М-1400 ді пайдалана отырып жоғары сапалы шпал шығарады, ал негізгі түтынушы «Асфальтобетон» акңионерлік қоғамы жоғары сапалы щебень - М-1400 ді пайдалана отырып жоғарғы сапалы ас-фальтобетон шығарып, оны халықаралық аэропорт жолдарын салуға пайдала-нуда.

         Нарық сегментациясының белгілі бір негізгі формасы, тауарды сатып алуы бойынша түтынушыларды  классификациялау болып табылады.

         2010 жылдың қаңтар айынан 2010 жылдың желтоқсан айларының ара-лығында завод тұтынушылар тарапынан шығарылатын өнімнің сапасы мен сервисіне бірде бір арыз түскен жоқ. «Тас-Құм» акционерлік қоғамы нарық үлесін сақтау үшін марканың түрін сақтайды және негізгі түтынушылар бәсекелестердің маркасына назарын аудармас үшін барлық жағдай жасап отыр «Тас-Құм» акционерлік қоғамы нарықты дифференциалданған маркетингтің көмегімен басып алуға үмтылады.

         Дифференциалданған  маркетинг сатудың үлкен көлеміне жетуге мүмкіндік береді, алайда бизнесті жүргізудің түрып қалуы да туындайды.