Маркетингтің қалыптасуына ат салысқан ғалымдар, олардың негізгі идеялары

Ф. Котлер является одним из самых выдающихся ученых нашего времени. Его многочисленные научные работы и новаторский подход к консультированию ведущих мировых корпораций сделали его общепризнанным научным лидером в сфере маркетинга.

Миллионы студентов, изучающих такие науки как менеджмент и маркетинг не могут обойтись без учебников Ф. Котлера «Основы маркетинга», «Маркетинг. Менеджмент: анализ, планирование, внедрение, контроль», «Маркетинг. Гостеприимство и туризм», «Маркетинг от А до Я: 80 концепций, которые должен знать каждый менеджер».

Кроме того, деятельность многих ученых и менеджеров-практиков  получила дополнительный творческий импульс  благодаря развитию Ф. Котлером концепции маркетинга и расширению традиционных границ применения этой научной дисциплины. Умение привлечь, заинтересовать и удержать клиента, идентификация потребностей и особый подход к их удовлетворению вне зависимости от того, каким бизнесом вы занимаетесь – производством моющих средств или кондитерских изделий, охраной окружающей среды или предоставлением медицинских или туристических услуг, стало главным в разработанном Ф. Котлером подходе к маркетинговому управлению.

Однако существует и немало критиков философии Ф. Котлера. Основной смысл подчеркиваемых ими недостатков теоретических разработок ученого затрагивает расширение и углубление концепции маркетинга, причем работы Ф. Котлера критикуются за упрощенное представление рынка и использование общих схем, которые могут применяться практически к любым товарам и услугам, создаваемым организацией, вне зависимости от потребности, которую они должны удовлетворять.

Однако эта точка  зрения разделяется не всеми учеными  и практиками, и большинство специалистов согласны с тем, что успех Ф. Котлера основывается в убеждении в том, что достижения в развитии теории должны получать практическое применение, которое не должно затрудняться сложностью использовавшихся учеными методов и терминологии. Умение Ф. Котлера общаться со студентами, научными работниками и менеджерами-практиками имеет ключевое значение для его устойчивого успеха в области маркетинга.

ҚОРЫТЫНДЫ

Маркетинг — шаруашылық шешімдерді қабылдау үшін нарықта орын алып жатқан үрдістерді мұқият есепке алуды қарастыратын капиталистік кәсіпорынды басқару жүйелерінің бірі. Маркетинг мақсаты — өндірістің қоғамдық сұранысқа, нарық талаптарына сәйкес болуы үшін жағдай жасау, нарықты зерттеу, өнім өткізуді қарқындату, тауарлардың бәсекелестік қасиетін жоғарлату бойынша ұйымдастырушылық – техникалық шаралар жүйесін құрастыру. Маркетингтің негізгі қызметтері: сұранысты, баға қалыптастыру мәселелерін, жарнама мен өткізуді ынталандыруды зерттеу, тауар ассортиментін, өткізу мен саудалық операцияларды жоспарлау, тауарларды сақтау, тасымалдау, сауда-коммерциялық персоналды басқару, тұтынушыларға қызмет көрсетуді ұйымдастыру бойынша қызмет.

Көптеген зерттеушілер маркетинг — бұл үрдіс деген көзқарасты ұстанады. Бұл үрдіс компания жұмыс істегісі келетін мақсатты нарық сегментін зерттеу ден басталады. Маркетологтар әлеуетті сұранысты және оның көлемін (нарық сегментінің көлемін) анықтайды, яғни қажеттіліктері жеткілікті деңгейде қанағаттандырылмаған немесе нақты тауарлар мен қызметтерге қызығушылық білдіретін сатып алушыларды айқындайды. Нарықты сегменттеу жүргізіледі және сол сегменттің компания ең жоғарғы деңгейде қызмет көрсете алатын бөліктерін таңдау жасалады. Тауарды жасау және тұтынушыға дейін жеткізу жоспарлары, сонымен қатар сұранысқа тауар арқылы, бағаға, тарату арналары мен тауарды жылжыту әдістеріне әсер етудің маркетинг-микс (ағылшынша: marketing mix) стратегиясы жасалады. Жүргізіліп жатқан шараларды және олардың тұтынушыларға әсерінің деңгейін бағалауға мүмкіндік беретін маркетингтік аудит жүйесі құрылады. Маркетинг көбінесе тауардан емес, тауарды сатып алуға мүмкіндігі бар төлем қабілеті жоғары тұтынушыны іздеуден басталады. 

Қолданылған әдебиеттер тізімі

1. Армстронг Г., Котлер Ф. Введение в маркетинг = Marketing: An Introduction. — 8-е изд. — М.: «Вильямс», 2007. — С. 832.
2. Бронникова Т. С., Чернявский А. Г. Маркетинг: Учебное пособие. — Таганрог: Изд-во ТРТУ, 1999.
3. Куртц Д. Четыре эры в истории маркетинга // Наука о рекламе. Котлер Ф., Вероника Вонг, Джон Сондерс, Гари Армстронг Основы маркетинга, 4-е европейское издание = Principles of Marketing: European Edition 4th. — М.: «Вильямс», 2007. — С. 1200.
4. Котлер Ф. Основы маркетинга. Краткий курс = Essentials of Marketing. — М.: «Прогресс»/«Вильямс», 1991/2007. — С. 656.
5. Котлер Ф. Маркетинг и менеджмент. — СПб.: ПИТЕР, 1999. — С. 896.
6. Ламбен Ж.-Ж. Стратегический маркетинг Маркетинг: учебник для вузов/Г. Л. Багиев, В. М. Тарасевич, Х.Анн; Под общ. ред. Г. Л. Багиева.-М.: ОАО «Изд-во „Экономика“», 2001. — 703 с.
7. Сэндидж Ч. И. Реклама: теория и практика. — М.: Прогресс, 1989. — 620 с.
8. Эванс Дж. Р., Берман Б. Маркетинг. — М.: Экономика, 1990. — 350 с.