Автобус қозғалысының кестесін құру

 

Келесі кестеде (4.2) жолаушы ағымды тәуліктегі сағат ішінде зерттеу  нәтижесі берілген. Бұл тапсырма нұсқасында берілгендей қарбалас сағаттар  7°° - 8°° аралығын құрайды. Берілген нұсқадағыдай тәуліктік тасымал көлемі – 4900 жолаушы.

 

Тәулік сағаттары	Жолаушы саны		Тәулік сағаттары	Жолаушы саны
	Қозғалыс бағыты			Қозғалыс бағыты
	тура	кері		тура	кері
6°°-7°°	290	170	13°°-14°°	220	65
7°°-8°°	500	320	14°°-15°°	170	60
8°°-9°°	300	180	15°°-16°°	110	75
9°°-10°°	405	160	16°°-17°°	105	80
10°°-11°°	150	105	17°°-18°°	200	120
11°°-12°°	250	150	18°°-19°°	115	130
12°°-13°°	390	80

 

 

Тура: 3205

Кері: 1695

Келесі кестеде (4.3) маршруттағы жолаушы ағымды маршрут бөліктері бойынша зерттеу қорытындысы берілді. Бұл жерде тапсырма нұсқасында берілген маршруттағы қарбалас сағат 7°° - 8°° құрайды.

Кесте 4.3.Жолаушы ағымды маршруттағы  бөліктеріне бөлу (қарбалас сағат 7°° - 8°°).

 

Маршрут бөліктері	Арақашықтық,км	Жолаушы саны
		Қозғалыс бағыты
		Тура	Кері
1-2	1,4	70	55
2-3	2,6	85	40
3-4	1,5	75	35
4-5	1,4	60	50
5-6	2,7	80	25
6-7	3,8	55	50
7-8	1,8	35	45
8-9	1,9	30	20
Барлығы	17,1	500	320

 

 

Тәулік ішіндегі (сағат бойынша) жолаушы ағымның өзгерісінің эпюрасын анықтап түсірдім. Апта күндеріндегі жолаушы ағым өзгерісінің эпюрасы және маршрут ұзындығы бойынша жолаушылар ағым өзгерісінің эпюрасын да көрсеттім. Жолаушы ағымды зерттеу кестесіне қарбалас сағат кезінде есептелген 2 зерттеу қорытындысын көрсеттім. Менің нұсқамдағы қарбалас уақыт 7°° - 8°° аралығын құрады. Жолаушы саны қозғалыс бағыты тура кезінде 500 жолаушыны, кері бағытта 320 жолаушыны құрады.

.                                                        

Сурет 4.1.Тәулік ішіндегі (сағат бойынша) жолаушы ағымның өзгерісінің  эпюрасы.

 

 

 

                                              Апта күндері

Сурет 4.2.Апта күндеріндегі жолаушы ағым өзгерісінің эпюрасы.

 

       Сурет 4.3. Маршрут  ұзындығы бойынша жолаушылар  ағым өзгерісінің эпюрасы.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

           V. Тасымалданатын жолаушы санын анықтау.

 

1 күн ішінде тасымалданатын  жолаушылар саны тәуліктегі әрбір  сағат ішінде тура және кері  бағыттарда тасымалданған жолаушылар  санын қосу арқылы анықталады.

 

                                     = , жолаушы

 

Мұндағы, - маршрутта 1 сағат ішінде тасымалданған жолаушылар

 

6°° - автобус жұмысының басталу  уақыты;

19°° - автобус жұмысының аяқталу  уақыты.

 

Тура бағытта:

 

=290+500+300+405+150+250+390+220+170+110+105+200+115=3205жолаушы.

 

Кері бағытта:

 

  =170+320+180+160+105+150+80+65+60+75+80+120+130=1695жолаушы.

 

1 күн ішінде

 

= +

 

=3205+1695=4900 жолаушы.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5.1. Жолаушы ағымның эпюрасын құру.

 

Зерттеу материалдарын өңдеу бойынша  алынған деректерді (4.2.кесте) қолдана  отырып және масштабты таңдау арқылы жолаушы ағымның тәулік сағаты ішіндегі бөліну эпюрасын құрдым.

 

Сурет 5.1. Жолаушы ағымды тәулік сағаттарына бөлу эпюрасы.

                                           тура бағытта

Сурет 5.2. Жолаушы ағымды тәулік сағаттарына  бөлу эпюрасы.

                                           кері бағытта

Сурет 5.3.Жолаушы ағымның маршрут бөліктеріндегі бөліну эпюрасы.

Сурет 5.4.Жолаушы ағымның маршрут  бөліктеріндегі бөліну эпюрасы.

1 күн ішінде тасымалданатын  жолаушылар саны тәуліктегі әрбір  сағат ішінде тура және кері бағыттарда тасымалданған жолаушылар санын қосу арқылы анықтадым. тура бағытта 3205 жолаушыны, кері бағытта 1695 жолаушыны құрады. 1 күн ішінде 4900 жолаушы тасымалданатыны көрсетілді және оларды қолдана отырып және масштабты таңдау арқылы жолаушы ағымның тәулік сағаты ішіндегі бөліну эпюрасын құрдым.

 

 

 

        VІ. Тасымалға қажетті автобус санын анықтау.

6.1. Жылжымалы құрам түрін таңдау.

Қарастырылып отырған маршрут  үшін қажетті автобустың санын анықтау  үшін алдымен автобустың типін таңдадым. Маршруттарда  жүретін автобустың типін таңдау үшін маршруттарға қарбалас сағат ішіндегі жолаушы ағымның санын басшылыққа алдым. Яғни 4900 жолаушы. Автобустың  номиналды сыйымдылығы бойынша қосарланған Паз маркалы автобус сәйкес келеді. Бұл автобустың техникалық сипаттамасы бойынша оған 50 жолаушы сияды. Автобустың  техникалық сипаттамасы кестеде (6.1) беріледі. Аталған маркалы автобустың габориттік өлшемдері бойынша негізгі сипаттамасы келесі суретте (6.1) беріледі.

 

Кесте 6.1.

 

ПАЗ 320670 автобусының техникалық сипаттамасы.

 

Негізгі сипаттамасы
Автобус класы	Орташа
Пайдалануы	Қалалық
Жалпы орын саны	50 (30)
Кузова
Салон төбесінің биіктігі	2355 мм
Есіктер саны	2
Есіктердің кеңдігі	1200 мм
Табылдырықтың жол дөңгелегінің биіктігі	345 мм
Орындықтардың арасының аралығы	790
Қозғалтқыш
Қозғалтқыш моделі	ММЗ-245,9
Экологиялық стандарт	Еуро 3
Қозғалтқыш көлемі	4750 см³
Қозғалтқыш қуаты	136 а.к.
Айналдыру моменті	460
Қозғалтқыш түрі	Дизель
Цилиндрдің орналасуы	Қатарлас
Үрлеме	Түрбүрлеме
Отыны	Дизельдік отын
Трансмиссия
Дөңгелектер формуласы	4 * 2
Беріліс қорабының түрі	Механикалық
Аспа
Алдыңғы аспа түрі	Пневматикалық тәуелді
Артқы аспа түрі	Пневматикалық тәуелді
Пайдалану көрсеткіштері
Отын багының көлемі	105 л
Максималды жылдамдық	90 км/сағ
Бұрылыстың сыртқы радиусы	11630 мм
60 км/сағ жүрістегі отын шығыны	100 км – 25л.
Өлшемі мен массасы
Ұзындығы	8165 мм
Ені	2500 мм
Биіктігі	2960 мм
Автобустың толық массасы	9485 кг
Алдыңғы ось жүктемесі	7100 кг
Артқы ось жүктемесі	9400 кг
База	4345 мм
Алдыңғы дөңгелектер колеясы	2033 мм
Артқы дөңгелектер колеясы	1825 мм

 

Маршруттарда  қызмет көрсетуге  қажет автобустар санын мына формуламен анықтаймын:

 

                                 ;

 

Мұндағы, – жолаушы ағымның қарқыны, 500 жолаушы.

- автобустардың айналым уақыты, 1,37 сағат.

- автобустардың номиналды сыйымдылығы,  50 адам

 

                          500*1,37/50=14 бірл.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6.2 Автобус қозғалысының  интервалын анықтау

 

Қозғалыс интервалы деп –  маршруттары белгілі бір пункттан бірінен соң бірі өткен автобустың аралық уақыты аталады және айналма  рейс уақытының маршруттарында жұмыс  істейтін автобустар санына қатынасымен  анықталады:

 

                               I = ( / ) * 60, мин.

 

                             I = (1,37/14)*60=5,87=6 мин.

 

 

6.3. Автобус қозғалысының желілігін  анықтау.

 

Қозғалыс желілігі деп – 1 сағат  ішінде маршруттардың 1 пунктынан өткен  автобус саны аталады және төмендегі формула бойынша анықталады:

                                    =

 

Мұндағы, - қозғалыс желілігі (авт/сағ)

                 – маршруттарда жұмыс істейтін автобустар саны.

                 - айналым уақыты

                                                немесе 

                                 (авт/сағ)

 

Мұндағы, - максимал жолаушы ағымның сағаттық көрсеткіші (жолаушы)

                  – автобустардың номиналды сыйымдылығы.

 

                                = 14/1,37 = 10 авт/сағ.

 

                                             немесе

 

                              500/50 = 10 авт/сағ.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 6.4. Жанар – жағармай шығынын анықтау

 

Жанар – жағармай шығындарын анықтау  үшін аталған титі автобустардың  отын шығынының және 1 жыл ішіндегі барлық автобустың жалпы жүрісін  білу қажет.

                     

                          /100*

 

Мұндағы, - 100 км жүріске шығындалған отын көлемі. (25л. ПАЗ 320670 автобусының техникалық сипаты бойынша)

 

              = 641592/100*25=160398 л

 

1 жыл ішіндегі отынның шығынын  анықтау үшін, келесі есептті  көрсеткіштерді табуға арналған, аралық есептерді орындаіу қажет.

1 автомобильдің 1 күндегі жүрісін  анықтау:

 
                                       , км.

 

                                      8*17,1=136,8

 

Мұндағы, - 1 автобустың 1 күндегі рейс саны.

                  - маршрут ұзындығы, км.

 

1 күндегі барлық автобустың  жалпы жүрісін анықтау:

 

                              = * , км

                            

                             =136,8*14=1915,2

 

1 жыл ішіндегі барлық автобустың жалпы жүрісін анықтау.

                              

                                 * ,км

Мұндағы, - жұмыс күндері, саны.

 

                            1915,2*335 641592

 

1 жыл ішіндегі отын шығынын  анықтау.

                             = * , тг.

 

Мұндағы, - дизелдік отынның орташа жылдық бағасы, 80тг.

                  

                     = 160398*80=12831840 тг.

Барлық есептелген технико –  пайдалану көрсеткіштерін келесі кестеге  түсірдім.

 

 

6.2.Автобус жұмысының технико-пайдалану  көрсеткіші.

 

Көрсеткіш	Өлшем	Мәні	Көрсеткіш	Өлшем	Мәні
	Мин	22	I	Мин	6
	Мин	9,2		Авт/сағ	10
	Мин	31,2		Л	160398
	Мин	41,2		Км	136,8
	Мин	82,4		Км	1915,2
	Км/сағ	46		Км	641592
	Км/сағ	32		Тг	12831840
	Км/сағ	25		Км	17,1
	жолаушы	4900		бірлік	14

 

 

 

Қарастырылып отырған маршрут  үшін қажетті автобустың санын анықтау үшін алдымен автобустың типін таңдап, жанар – жағармай шығындарын, қозғалыстың интервалымен, желілігін анықтадым. Қозғалыс интервалы 6 мин. Қозғалыс желілігі – 10 авт/сағ, 1 жыл ішіндегі отын шығыны – 12831840 тг.  құрады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

           VІІ.Автобус қозғалысының кестесін құру.

   

Автобус қозғалысының кестесі негізгі  тасымалдау құжаты болып табылады, осы құжат бойынша АКМ маршруттағы  автомобиль жұмысын қамтамасыз етеді. Бұл қозғалыс кестесінің орындалуы  автокөлік мекемесінің жұмыс деңгейін көрсетеді. Сондықтан барлық қызмет бөлімдерінің жоспарында кестені орындауға арналған шаралар қарастырылады: