Қазақ тілі сабақтарында жаңа бағыттағы әдіс-тәсілдерді пайдалану

lign="justify">      

        теңелді Ұлыстың

                                                Ұлы күні  
 
 

      ә) Әдемі салынған сурет немесе плакатты көрсету арқылы түсіндіру. Балалар суретті көре отырып, соны жазбаша жазады. Оқушылардың көру қабілеттеріне әсер етеді. Мысалы: «Отбасы мүшелерінің» суретіне тірек сөздер жазу 

      

       оқып отыр ата

      

      

       көріп отыр отбасы мүшелерінің әже

        суреті

      

      тоқып отыр әке

        бала 
 

2. В.В.Фирсовтың  диффернциялды оқыту түрі. Материалды блок түрінде жеткізу. (2-3 сыныпта  «Туған жер») оқушыларды микро топтарға бөліп, қабылдау ерекшеліктерін ескерту.
3. Канаржаевский әдісі – жаңа сабақтың тақырыбын жасырып ұстау арқылы оқушының назарын сабаққа аудару. Мысалы: 2 сыныпта «Отан!» тақырыьы сиқырлы тік төртбұрыш арқылы беріледі.

 Осы  жұмыс түрін суреттер арқылы  жүзеге асыруға болады. Мысалы: 3 сыныпта «Достық» тақырыбына қажет суреттер қолдану.

Д әптердің

О рманның

      С өмкенің

      Т ерезенің

      Ы дыстың

      Қ аламның 

1)Жыл  құстарының бірі 1-буыны екі рет  қайталанады. Бұл құстың аты  не? БҰЛБҰЛ

2)Бұл  құстың атын қыздарға қояды.  ҚАРЛЫҒАШ

3)«Орман  дәрігері» атанған құс. ТОҚЫЛДАҚ

• Бүгінгі сабақтың тақырыбы қандай деп ойлайсыңдар?
• Құстар

профессор-зерттеуші  Ж.Қараевтың технологиясы.

Деңгейлеп оқыту технологиясы. Оқушылардың білім дәрежесіне

сәйкес  тапсырмалар беру. Оқушылардың білім  дәрежесіне сәйкес тапсырмалар беру. Оқушылардың өз білім дәрежесіне сәйкес тапсырмаларды таңдап алу. Мысалы: Әр тақырып бойынша өтілген сабақтарды пысықтай отырып, нәтиже сабақтарында қолдану.

Қызыл, жасыл, сары түсті кеспелерге деңгейлеп  тапсырмаларды жазып, оқушыларға ұсынамын. Әр оқушы өз деңгейіне сәйкес тапсырманы таңдап алады. Немесе осы әдісті үй тапсырмасын беру арқылы да қолдануға болады. 

     Үй  тапсырмасы:

     

       өлең жаттау

      

       сөздік жаттау

      

       өлеңді мәнерлеп оқу  
 

5. Проблемалық оқыту әдісі. Бұл әдіс күнделікті сабақта қолданылады. Тақырып бойынша оқушыға сұрақ беру, жаңа сабаққа ойын аудару, осыдан келіп, сабақтың соңында эвристикалық әдіс қолданылады, яғни оқушының өз ойын түйіндеп сабақты қорыту.
6. Ойын технологиясының түрлері.
5. ситуациялық ойындар, халық педагогикасы, ой-қабілеттерін арттыру, т.б. Мысалы: 1. «Оқушы» ойының 1 сыныпта қолдану тиімді. Бір оқушы екінші оқушыдан сұрақ қою арқылы тиісті тақырыпта ашады.

- сөмкеде  не бар?

- сөмкеде  кітап, дәптер бар

- сөмкеде  тағы не бар?

- сөмкеде  тағы күнделік, қалам бар.

6. «Қоржында не бар?» ойыны. Жеке әріптерден бірнеше сөздер құрап жазу, айту. Оқушылардың сөздік қорын жазу үлгісін тексеру. Осы ойынды жуан, жіңішке дауысты дыбыстарға да тексеруге болады. «Бәйге» ойыны оқушыларды үш топқа бөліп, әрбір топқа тапсырмалар беру арқылы бекіту (Тақтаға үш аттың бейнесі ілулі тұрады). Жауап берген топтың атын ілгері жылжытып тұру керек. Бұл ойын оқушылардың топтасып, жұмыстануын, бірлігін көрсетеді. Осы ойындарда ұлттық нақыштарды қолданамын.

 
 

7. «Сыңарын  тап» ойыны. Мағынасы бір сөздерді біріктіру.

Сәлеметсіз  бе? Тағам

Қонақ Қоштасу

Үлкен кісі Сыйлау

Көріскенше төр

Дастарқан Амандасу

«Баламасын  тап» ойыны жазулған сөздердің орнын ауыстырып, орысша баламасын табу.

Рахмет Молодец!

Жолыңыз болсын! Уважать

Оқасы жоқ! Простите!

Жарайсың! Счастливого пути!

Құрметтеу Спасибо

Ғафу  етіңіз! Ничего!

«Әрі  оқу – әрі ойын». Бір оқушы  орысша сөз айтады, екіншісі қазақша  баламасын айтады:

Здание  – ғимарат, город – қала, природа  – табиғат, мальчик – бала.

«Тест»  жұмыстары бастауыш сыныпта нәтиже сабақтарында алған білімдерін текмеруге  көп өмек береді. Мысалы: «Қыста»  тақырыбына тест сұрақтары (1-2 сынып)

1. Қыс  айлары қандай?

а) наурыз, сәуір, мамыр ә)желтоқсан, қаңтар, ақпан б)қыркүйек, қазан, қараша

2. Қыста  күн қандай болады?

а) суық ә)жылы б)ыстық

3. Қыста  не жауады?

а)қасқыр ә)жаңбыр б)қар

4. Қыста  адамдар не киеді?

а)төп ә)топ б)тон

Қандай  тақырып, сынып болса да, мұғалімнің шеберлікпен жүргізген, әрбір сабағы оқушы үшін мол білімнің көзі болуы керек.

Морфологияны  дамыта оқытуға арналған жаттығулар жүйесі.

Ойын  «Артық сөзді тап» . Неге бұл сөз артық  деп ойлайсың?

Дәлелдеуге  тырыс.

Шай, сүт, нан, айран, кітап, сыр, кәмпит, балық, май, қаймақ.

  Сөйледі, жазды, отырды. Асқар, оқыды. Алма, қызанақ, қияр, алмұрт, бидай, апельсин.

  Тары, күріш, сұлы, алақай, бидай.

      Ойын  «Ойлан тап». Бірінші сөздің жалғасы, екінші сөздің бастауы болатын үш әріптен тұратын сөзді тап.

  Кез (...) дік, жұ(...)ық, дәп(...) ме, ой (...)ғау

  1. Берілген төрт сөздің ішінде  үшеуінің мағынасы бар. Артық  сөзді тауып, анаграмманы шеш.

        АҚЗАҒ

        СҮЛЕТ

        МАЛҚА

        АПҚАР

6. Барлық сөздің мағынасы шығатындай етіп, ортақ жалғауды тап.

Бі

ше

көй (...)

ті

ә

7. Төменде берілген әріптерден комбинация әдісімен кем дегенде 10 сөз (зат есім болсын) тауып жаз.

Т, Ж, А, Н, Р, Қ, У

8. Бірінші сөздің жалғасы, екінші сөздің бастауы болатын жұрнақты тап.

Ба быс

қал мақ

жо (...) лант

үс маша

бал бақ

9. Сөзде «бір» әріп бола ала ма? (Сөзжасаммен байланысты )

  
 
 
 

6. Анаграмманы шеше отырып, артық сөзді тап.

МАҚҰҒЫЗЛАҚТО

ХАШТАМ

МЫЛҒЫ

РАНЫД

7. Берілген сөз тіркесін толыққанды етуге жетпей тұрған грамматикалық тәсілді тауып, сөз тіркесін толықтырыңыз.

Жақсы ... сөзі, ғалым... хаты, ауыр... үсті, жеңіл,,, асты, жүрек... өшпейді, ой... кетпейді.

8. Барлық сөздің мағынасы шығатындай етіп, алғашқы буынды тап.

  

    лем

    тап

(...) сен

 ріс 

9. Түсіп қалған әріптерді тауып қойыңыз.

 

 Н Л

                   Л Н 

10. Сын есімдерге  зат аттарын тауып жазыңыздар.

Жүйрік... Қарапайым...

Алқызыл... Асқар...

таза... Нұрлы...

Ақылды... Биік...

11. Екі-екіден әріптер берілген. Бұл сөз тіркесіндегі сөздердің бас әріптері болғандықтан тез арада сөз тіркестерін құрап жаз. Мысалы: ДА – дана.

ТО, АҚ, ЖБ, АТ, ШЖ.

12. Нүктенің орнына жақша сыртындағы сөздермен мағыналас сөзді қой.

Саусақ (...) тырнақ, құлып (...) есік, құпия (...) бояу.

13. Берілген сөз тіркесінен қажетті емес сөздерді алып тастаңыздар.

ЫСТЫҚ ТЕРЕҢ

КӨРКЕМ ДӘМДІ

НҰРЛЫ АҚЫЛ АЛТЫН СЫР

ТЕРЕҢ ТАЙЫЗ

14. Берілген мақал-мәтелдердегі антоним сөздерді орнына қойып жаз. Мысалы: Көз ..., қол ...(қорқақ, батыр)

1)Жақсыдан ... туады, бір аяқ асқа алғысыз