Қаржы менеджментінің стратегиясы мен тактикасы

Нарықтық өзгерістер кәсіпкерлік құрылымдарда пайдалылықты және өтімділікті арттыруда барлық бөлімшелердің және қызметтердің бірдей құштарлығын, капиталдарды салудың тиімділігін қамтамасыз ететін мотивациондық механизмді құруды талап етеді. Олардың әрбіреуі өндірістік, коммерциялық, әлеуметтік және басқа интеграция үшін ашық, жеке меншіктердің, кәсіпкерлердің, менеджерлердің, акционерлердің және қызметкерлердің мүдделерін персонификация және ассоциирлеу негізінде құрылған өзіндік жүйені көрсетеді.

Қаржылық менеджмент кәсіпкерлік қызметтің басымдылықтарын  және масштабтарын анықтайтын қаржылық қамтамасыз етуді басқаратын тиімді нысан болып табылады. Мұнда қарастырылған қаржылық менеджменттің концепциясының негізі меншік қатынасына тиген қоғамның экономикалық базасында өзгеріс болып саналады. Тек қана осы өзгерістер кәсіпкерлік құрылымдардың қаржылары және жалпы мемлекеттік қаржылар арасында нақты шек қоюды қамтамасыз ете алуы мүмкін. Қаржылық менеджменттің стратегиясы мен тактикасының жұмыс жасауының қажетті шарттары:

- жеке меншік элементтерінде  құрылған кәсіпкерлік;

- кәсіпкерлік қызметті  өзін-өзі қаржыландыру;

- нарықтық баға белгілеу;

- еңбек, тауарлар және  капиталдар нарығы;

- кәсіпкерлік қызметті  мемлекеттік реттеудің нақты  тәртібін белгілеу.

Қаржылық менеджментінің стратегиясы мен тактикасының меншік қатынасымен байланысы мына түрде көрінеді:

- меншік иесі немесе  басқа біреудің заңмен тиісті  белгіленгенде меншігін басқаруды  тапсырылған тұлға меншіктің  дамуының мақсаттарын, стратегиясын  және тактикасын белгілеуді;

- меншіктің сақталуына  және тиімді пайдалануына бақылау жасайды;

- қаржылық ресурстарды  бөледі және өздік қаржылық  саясатты жүргізеді.

Меншік иесінің және кәсіпкерлердің қаржылық менеджерге қоятын басты талабы – ол базалық қаржылық концепцияны құру. Жалпы концептуалды амал қойылған мақсаттарға жетуді, кәсіпорынның ақша айналымын тиімді басқаруды, белгіленген пропорцияларда ақша қаражаттардың қорларын қалыптастыруды, қаржылық ресурстарды мақсатты пайдалануды қамтамасыз ететін қаржылық дамудың стратегиясы мен тактикасын анықтауда негізделген. Берілген концепция бойынша қаржылық менеджер – ол капиталдың қозғалысына, ағымдағы пайдаға, жиналымдарға және инвестицияларға әсер ететін фетишизирленген меншік иесі.

Қорытындылай келе, жеке түрде қаржы менеджментінің стратегиясына  қатысты (фирманың өмірлік цикліндегі инвестициялық жобаны таңдау және инвестициялардың рөлі) және қаржы менеджментінің тактикасы туралы (фирманың айналым құралдарының айналымын жылдамдату, кәсіпорынның қаржылық-эксплуатациялық қажеттіліктерін кері мөлшерге айналдыру және ағымдағы активтерді және ағымдағы пассивтерді басқарудың кешенді саясатын таңдау) сұрақтар қарастырылды.

Қаржылық менеджер кәсіпкерлік  құрылымның дамуының жалпы стратегиясы  мен тактикасын құрастырудағы басты  тұлға болып саналады. Себебі, ол қаржыландырудың нақты мүмкіндіктерін, болашақ пайданы, капиталдар нарығының жағдайын бағалайды.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қолданылған әдебиеттер тізімі

 

1. Ковалева А.М. «Финансовый  менеджмент» - М: Инфарм, 2005

2. Данилова Н.Ф. «Управленческий  учет» - М: «Экзамен», 2006

3. Ковалева А.М. «Финансовый менеджмент» - М: Инфарм, 2004

4. Мамыров Н.К. «Финансовый  менеджмент и рынок», 2000

5. Пивоваров С.Э. «Международный  менеджмент» - М: Инфарм, 2000

6. Самсонов Н.Ф., Баранникова  Н.Б., Володин. «Финансовый менеджмент»  - М: ЮНИТИ, 1999

7. Самсонов Н.Ф. «Финансовый менеджмент» - М: ЮНИТИ-ДАНА, 2000

8. Стоянов Е.С. «Финансовый  менеджмент» - 5-е издание, 2002

9. Павлова Л.Н. «Финансовый  менеджмент» - М: ЮНИТИ, 1995

10. Гончаров «Финансовый  менеджмент» - М: ЮНИТИ, 2000

11. Виханский О.С. Стратегическое управление: Учебник для вузов. – М.: Гардарики, 2000г, 98б.

12. Ілиясов Қ.Қ., Құлпыбаев  С. «Қаржы». Алматы 2003 ж.

13. 1 «Лесозащита»  ЖШС   жарғысы

14. 1 «Лесозащита»  ЖШС   қаржылық есептілігі

13. Ахметов К.Ғ. Менеджмент  негіздері, Алматы - 2005

14. Сүйіндікова, А.     Нарықтық экономика жағдайында басқарудың

теориялық  және әдістемелік  негіздері: [Ғылыми зерттеулер]// Экономика  негіздері.- 2005.- N 2.- 26-29 б.

15. Мұстафина Ә. Қ.  Баға белгілеу : 050506 «Экономика», 050507 «Менеджмент», 050508 «Есеп және аудит», 050509 «Қаржы», 050511 «Маркетинг» мамандықтарының студ. арналған тәжірибелік сабақтарды орындау бойынша әдістемелік нұсқау / Ә. Қ. Мұстафина.– Павлодар : С.Торайғыров атындағы ПМУ, 2008. – 29 б.

16. Сагинова Б. К.  Баға және баға белгілеу : оқулық /                     Б. К. Сагинова. – Алматы : Дәуір, 2011. – 280 б. – (АВ. ҚР Жоғары оқу орындарының қауымдастығы)

17 Сарбасова А. Қ.  Экономика және өндірісті ұйымдастыру  : оқу құралы / А. Қ. Сарбасова,  Ж. Т. Бейсенбаев. – Алматы : Қазақ  ун-ті, 2010. – 185 б.

18. Сатыбалдыұлы С.  Маркетинг және менеджмент негіздері  : оқулық [кәсіптік бастауыш және  орта білім беру ұйымдарына  ұсынылған] / С. Сатыбалдыұлы, Б. Байтанаева. – Астана : Фолиант, 2007. – 319 б.

19. Стасевич Т. Калькуляция  және есеп бойынша практикум : оқу құралы [кәсіптік бастауыш және орта білім беру ұйымдарына ұсынылған] / Т. Стасевич, Қ.  Байманова. – Астана : Фолиант, 2008. – 67 б. – (Кәсіптік білім).

 

 

 

 

 

 

 

ҚОСЫМША А

 

Кәсіпорын  қызметінде  конверсиялаудың   мүмкін  болатын

стратегиялары мен тактикалары

Стратегия нұсқаулары	Стратегияны дифференциациялау	Реакция түрі	Өндірістің дамуындағы мақсаттар есебі
			Өнімнің дамуы	Технологиялық жүйенің  дамуы
1	2	3	4	5
Тұтынушы-ларды ауыстыру	Нарықтың жаңа сегментін  табу. Нарықты ауыстыру	Әкімшілік немесе өндірістік реакция	Дәстүрлі модельдер  шегінде ассортимент құрылымын  өзгерту. Жеке модельдердің модификация-сы	Жеке элементтердің  немесе процестердің модификация-сы
Тауарлар-дың тарату каналдарын өзгерту	Каналдар бойынша тауарларды таратуды өзгерту. Каналдарды жаңарту, сығу және кеңейту.	сондай	Мүмкін қолданылмай-ды немесе жоғарыдағы-дай	Мүмкін қолданылмай-ды немесе жоғарыдағы-дай
Ассорти-мент құрылымын  өзгерту	Ассортиментке жаңа өнім түрлерін қосу.	Бәсеке-лестік реакция	Өнімнің жаңа түрлерін (модельдерін) құру	Жеке элементтерін модификация-лау  немесе ауыстыру не бөлек өндірістік бөліктерді қайта құру
	Белгіл бір тұтыну түріне сәйкес өнімнің ассортиментін  толық ауыстыру	Иннова-циялық реакция	Ассортимент-тің жаңа модельдерін құру және құрылымда-рын құрастыру	Технологиялық жүйені қайта  құру
Технология-лық мамандану-дың  өзгерісі	Өндірісті диверсификациялау	Кәсіпкер-лік реакция	Өнімнің кешенді жүйесін  құрастыру	Технологиялық кешенді  жүйені құрастыру
	Басқа қажеттілктерді қанағаттандыру мақсатында өндірісті конверсияла	Иннова-циялық реакция	Өнімнің жаңа ассортиментін  өндіруді білу және жоспарлау	Жеткен потенциалды  максималды қолдана отырып, технологиялық  жүйелерді қайта құру
	Жаңа пайда болған қажеттіліктерді қанағаттандыру мақсатында өндірістік конверсиялау	Кәсіпкер-лік реакция	Жаңа қажеттілік-терді  табу	Жаңа технологияны құру
	Нарық талаптарын тиянақты зерттеу және өнімді осы талаптарға сай бейімдеу	Бәсеке-лестік реакция	Ассортимент-тің құрылымы мен сапасы бейімделеді	-
	Проектты максималды индустриализация-лау	Өндірістік реакция	-	Өндірістің максималды тиімділігіне жету. Өнімнің өзгерісіне тәуелді болу
	Өндірісті рационализациялау	Бәсекеле-стік не өндірістік реакция	Ассортимент-тің құрылымы-ның  және сапаның параметрлері-нің тұрақтылығы-на жету	Өнім өндіруді және еңбекті  көбейту, өндірістің шығындарын азайту

 

 

 

 

ҚОСЫМША Б

 

Инвестиция түрлерінің қаржылық-эксплуатациялық қажеттіліктер

              динамикасы  және рентабельділік  динамикасымен байланысы

Инвестиция түрі	Қаржылық-эксплуатациялық қажеттіліктер динамикасы	Рентабельділік динамикасы
Бұрынғы технологиялық  деңгейде қызметтің кеңейтілген  масштабтағы инвестициялар:
күнделікті шығындардың өсуін талап етпейді;	өседі	тез өседі
күнделікті шығындардың өсуін талап етеді;	тез өседі	өседі
Еңбектің өндірілуін арттыру және шикізатты және энергияны  үнемдеу мақсатындағы инвестициялар	өзгермейді	өседі
Бұрынғы технологиялық  деңгейдегі тозған жабдықтарды ауыстыру мақсатындағы инвестициялар	өзгермейді	өседі
Қызметті диверсификациялау  мақсатындағы инвестициялар	тез өседі	өседі
Кәсіпорынның өндірістік және коммерциялық инфрақұрылымын дамыту мақсатындағы инвестициялар	өзгермейді	өзгермейді