Маркетингтік зерттеу

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

3 «Қарағанды кәмпиттері»кондитер фабрикасы және маркетинг қызметі

1. «Қарағанды кәмпиттері» кондитер фабрикасының кондитерлік саясаты

 

      «Қарағанды кәмпиттері» бұрынғы кондитер кәсіпорыны ретінде Қарағандыда да құрылған. Қазақстан Республикасы өз алдына тәуелсіздік жариялауымен бірге 1991 жылы егемендік алып, көптеген салаларға өзгеріс жасады. Ал 1992 жылы кәсіпорын меншік түрін өзгертумен айналысып, соңғы негізінде еңбек коллективімен кәсіпорын жекешелендіру жүргізіп акционерлік қоғам құрылды.

     Ал 2009-2010 жылдары кәсіпорын мүлдем жаңа және жаңартылған құралдар мен техникалық қайта жабдықтау жүргізілді. Кәсіпорын орналасқан өндіріс көлемі 5.3 гектардан тұрады. Ал 2011 жылы мемлекет экономикалық реттейтін заңдылық жүйеде көптеген алға жылжулар басталып, кәсіпорынның жұмысына жақсы әсерін тигізді. Сонымен қатар, кәсіпорын ішінде де антикризистік шаралар қабылдады. Соның нәтижесінде 2011 жылдың алғашқы айларында – ақ сату көлемі бұрынғы жылдармен салыстырғанда 2,8  есе өсті. Кәсіпорынның қызметінің негізгі түрі кондитерлік өнімдер өндіру және олрды сату болып табылады.

      «Қарағанды кәмпиттері» кондитер фабрикасы жабдықтың бекітілген қуаттылығы 32,2 тонналық өндірістік максимал көлеміне жетіп, 2010 жылы 15 мың тоннаға жуық кондитерлік тағамдар өндірілген.

      Қазіргі уақытта «Қарағанды кәмпиттері» кондитер фабрикасында техникалық мүмкіншіліктері бүгінгі салалық ғылымдар мен техникалардың даму дәрежесіне сәйкес келетін тәтті тағам өндірісінің барлық дәстүрлік технологиялары бар.

          Кәсіпорында 2200 адам өнімді еңбек етуде. Өндірістік күштердің жыл сайын 65000 тонна кондитер өнімдерін шығаратын мүмкіндігі бар. Қазіргі уақытта кәсіпорында: бисквит, карамель, ирис, шоколад, кәмпит, зефир шығаратын 6 цех жұмыс істеуде. Фабриканың зертханасы шикізаттың және өндірудің барлық сатысында өнімнің сапасына бақылау жасап отырады. Өзінің өнімінің тең жартысын Алматы мен Алматы облыстарына өткізумен айналысады.

      Шоколад дайындайтын цехтың жыл сайын 3.6 мың тонна какао бұршағын өңдеу мүмкіндігі бар. Нәтижесінде жоғары сапалы какао майы, ұнтақталған какао ұнтағы, шоколад глазурі өнімдері дайындалады.

      Бұдан басқа, фабриканың кондитерлік өнімдері ассортиментіне төмендегілер кіреді: шоколад вафелді, пралине, помадалы және желе, көп қабатты кәмпиттер; мұздақ, жеміс - жидек толтырылған, бұлғанған, помадалы және қабатталған салмалары бар, глазурленген карамельдер; сегіз түрлі ирис, желатиннен жасалған мармелад, капол және қант қосылған желелі мармелад пен глазурленген мармелад, ақшыл - қызыл зефир және глазурленген зефир, десерттік тақта шоколадтар, сүт қосылған, ащы, қоспалар қосылған және салмалары бар шоколадтар, кеуекті шоколадтар; негізгі желатиннен жасалған мармелад, жаңғақ пен жүзімнен жасалған драже; өлшеулі, бөлшектеп өлшенген, глазурленген вафли; түрлі қаптамадағы қантты және затяжное печеньелері; диабетпен ауыратындардың тұтынуына рұқсат етілген нәрлілігі төмендетілген қант алмастырғыштарынан жасалған "На здоровье" сан алуан түсті брендінің құрамына кіретін шоколад, кәмпит, печенье, вафли, драже; шығыс тәттілерінің төрт түрі бар.

      Өнімнің сексеннен астам түрі салмағы 20 - 500г полипропиленді, картонды, флатты қаптамаға бөлшектеп салынып шығарылады.

      «Қарағанды  кәмпиттері» өз әріптестеріне шығарылатын өнімді сатуда мейлінше қолайлы жағдай жасауды өзінің ең маңызды мақсаты деп біледі. Сондықтан көтерме саудагерлермен бірлесе жұмыс істеу үшін оларға ұтымды экономикалық және ұйымдық ынталандыруларды ұсынады. «Қарағанды кәмпиттері» кондитер фабрикасы "Песни Абая" және "Сказки Пушкина" деген атаумен шоколад-вафли кәмпиттерінің жаңа екі түрін шығарды. Бұндай ассортиментті кеңейту екі мемлекеттің: Ресейдегі "Абай Жылы" мен Қазақстандағы "Пушкин Жылы", мәдени өміріндегі қоғамдық маңызды уақиғаларға орайластырған. Аталған кәмпиттерде жаңа рецепт жүзеге асырылған.

      Кәсіпорын өз өндірісін одан әрі жалғастыруға ерекше көңіл бөліп, маркетингтің функциялы қызметінің бөлім құрылымын құруды ойластырып 1999 жылы наурыз айында кәсіпорынның маркетинг бөлімі құрылды.

Кәсіпорын мақсатына жетуі көбінесе факторлар  мен функционалды ұйымдастырылуына байланысты болды, яғни, кәсіпорын маркетинг қызметін функционалды сипатымен ұйымдастырса, мұнда әрбірі сол қызметті функционалды мақсатты жеке тұлғасы немесе тұлғалар тобы белгілі жауапкершілікті өзіне артуын белгілейді.

      Маркетинг қызметін функционалды сипатында таңдалып алынған тауар түрлері және рынок саны ең алдымен фабриканың өзіне тиімді болуы тиіс. Бұл ұйымдастыру түріндегі тауарлар. Нарықтары бірқалыпты болады. 1-суретте көрсетілгендей маркетинг бөлімшелері олардың атқаратын қызметтеріне сай құрылған. Бірақ бұл құрылымда өндіретін өнімдер ассортименті көбейген сайын өндіріс икемділігі төмендейді, себебі сыртқы ортадағы өзгерістерге икемдену және оған жауап беру уақыты азайады.

 Маркетингтің  ұйымдастырудың бұл түрі ағымды  тиімділікке бағтталған және оның стратегиясына икемділігі жоғары жаңалықтарды енгізу мен қатар жаңа технологияларды пайдаланып, тұтынушылардың жеке топтың қажеттіліктері мен талғамдарын қалыптастырып отыр. 

  «Қарағанды кәмпиттері» кондитер фабрикасы маркетинг құрылымы бес бөлімнен тұрады. Маркетингті зерттеу бөлімі, мұнда ең бастысы ол әлуетті тұтынушыларды анықтауы тиіс, олардың қажеттіліктерін зерттеу, нысаналы нарықты таңдап алу үшін тауарға бүгінгі және болашақтағы сұранысты белгілеу, әсіресе нарыққа жаңа тауарды дайындау, оны өңдеп шығаруда маңызды орын алады.  

    Өткізу  бөлімінде өндірістің дамуына және тұтынушылардың қажеттеріне байланысты, өткізу кезінде тұтынушының талғамы  мен қалауына да көңіл бөледі. Сонымен қатар көзделген табысқа жету үшін бірнеше өткізу каналдарын ұйымдастырады. Мысалы: көтерме сауда, бөлшек сауда және т.б.

      Жарнама бөлімінде өндірісті – өткізу, тауарды сатып алушыға қарай жылжыту, тауарды тартымды көрсету барысында,жарнама тарату құралдарын пайдалануда. Оған көп көңіл бөлінуде. Өнімдері туралы тұтынушыларға ақпарат тарату үшін баспа, электронды ақпарат тарату құралдары, сыртқы жарнама түрлерін қолданады.

      Маркетингті бақылау бөлімінде бұл әдіс арқылы өз мақсаттарына жету үшін маркетингтік іс-әрекеттердің барлығын бақылайды. Бұл бақылау үш жағдайда жүреді: жылдық жоспардың орындалуы, пайда деңгейі және стратегиялық бақылауларды жүргізеді. Кейде жасырын түрде бақылау жүргізу арқылы тұтынушылардан түсінбеушілік келіп шығады.

      «Қарағанды  кәмпиттері» кондитер фабрикасы  өндіретін тауарларының тұтыну сипаттамалары оның нарыққа ұсынған тауарына, нарық жағдайына байланысты. Неғұрлым кәсіпорын жұмысы күрделі болса, соғұрлым құрамы да көп болып, тұтынушылардың қанағатын қанағаттандырумен бірге тауар ассортименті қалыптасады.

      Тауар ассортименті – кәсіпорын өндірген белгілі тауардың барлық түрлерінің жиынтығы. Оған әр түрлі тауар түрлері кіреді, мысалы ( ирис, шоколад, вафли, зефир т.б.) функционалды айырмашылықтарына, сапасына, бағасына қарай әр түрлі сұранысқа ие болады.

      Соңғы жылы «Қарағанды кәмпиттері» шығаратын өнімді көркемдеу жағынан ынталана жұмыс істеуде. Кондитер тағамдардың барлығы тәжірибие жүзінде ауыстырылады. Драже, вафли, печенье үшін өлшеп буылған орам қолданылады, қораптардағы өнімдердің дизайн мен әшекейленуі өзгеріп отырады.

      Қазіргі кезде дайын конфеттері ғана емес, көтерме және бөлшек сауда технологиялары бойынша бәсекеге қабілетті өнім өндірісі тәжірибие жүзінде жетілген.

      «Қарағанды  кәмпиттері» жарнама іс-әрекетінің құрылымы келесі бағыттарды енгізді: «Қарағанды кәмпиттері» бейнесін қалыптастыру, тауарлық жарнама, нарық ақпараттану деңгейін дамыту;

      «Қарағанды  кәмпиттері» бейнесін қалыптастыру баспасөз басылымдары мен теледидарда жарнама шараларын енгізді. Баспасөзде бейнелеу үшін төмендегідей ақпаратты қолданады. Тауарлық жарнама келесі бағыттарда  белсенділікті енгізеді:

      1. «Қарағанды кәмпиттері» өнімі, ассортименті, бағалары, сату шарттары жайлы аудиториясы үшін ең көп мөлшердегі сұраным кезінде үш басылымда айына төрт рет жарияланады. Жаз айларында өнім туралы кең түрдегі ақпарат айына бір рет шығады.

      2. Жалпы сипаттағы ақпарат модульдері түрінде тауарлық жарнама; Алматы қаласы үшін айына 4-5рет Республикалық газеттерде, айына екі рет жариялым, орталықтарының жергілікті басылымында айына бір жариялымнан тұрады.

      3. Өнімнің жеке түрлерін жылжыту бойынша тауарлық жарнама; Баспасөзде арнайы модульдік жарнама шығарылым, сонымен қатар қосымша құралдар пайдаланылады. Оларға визуальді жарнаманың стационарлық объектілері, үн парақтар, плакаттар, коммуналдық қызметтерге төлем квитанциялары жатады.

      «Қарағанды  кәмпиттері» туралы нарықтың ақпараттану мақсатында иландыру, еске түсіру сипаттағы  жарнама орындалады. Оны жүргізу бейне және аудиороликтер арқылы кондитер тағамдарына ең көп мөлшердегі  сұраным кезінде жоспарланып отыр. Теледидарда жеке хабарлар мен бағдарламаларға қоспалар арқылы мұндай жарнаманы жыл бойы негізінен демеушілік іс-әрекет бойынша орындау керек. Осындай жарнаманың мақсаттарына жету үшін стационарлық объектлері тиімді.

      Плакаттық және басқа да полиграфиялық бұйымдар тұтынушыларды ақпараттандыру функцияларын орындайды. Осы мақсатта үш өлшемді плакаттар, екі деңгейлі корпоративті папкалар, қалта күнтізбелерін шығару жоспарланып, жүзеге асырылуда. Берілген бағыт шектерінде фирмалық киім немесе оның элементтері жасалған.

      Тұтынушылармен  тікелей жұмыс істейтін фирмалық дүкендегі жүргізушілері, өткізу бөлімінің қызметкерлері үшін орамал, алжапқыштар Алматы қаласының тұтынушылары арасында кең тараған. «Қарағанды кәмпиттері» өнімі жайлы ақпараттың айтарлықтай көлемін алып жатқанын есепке ала отырып, республика аумағының барлығында тұтынушыларға бір уақытта әсер ету үшін жарнама шығындарын алғашқы кезде Республика арналарында шоғырландыру керек.

      Кәсіпорындардың тауар таңбасын пайдалану өнімдерге  сатып алушыларды жұмылдыруға тікелей әсер етеді. Әйгілі кәсіпорындардың тауар таңбасы тағамдар сипатының кепілдігі болып, өнімдердің нақтылығын растайды. Бұл он жыл бойы қалыптасқан жолдары сапа салттары сатып алушылар арасында жоғарғы бедел мен әйгілікпен ерекшеленеді. 

      Сонымен, тауарды жылжыту жөніндегі кәсіпорын іс-әрекетін талдау нарықтағы белсендігін қамтамасыз ететін ынталандыру, насихаттау, жеке сатулар, делдалдармен өзара әрекет және басқа да құрамдастарын енгізетін маркетингтік кәсіпорындардың жүйесін басқарып отыр.

      Жалпы бүгінгі таңда «Қарағанды кәмпиттері» Қазақстандағы тамақ өнеркәсібінің алдыңғы қатарлы табысты кәсіпорыны болып саналады. Оған дәлел ретінде оның әлемдік стандартқа сай дәмді де сапалы және басқа қабілетті өнім түрлерін өндірумен байланысты деуге болады. Ал ол кәсіпорынның қызметінің  табыстылығы мен тиімділігін көрсетеді. 

      «Қарағанды  кәмпиттері» фабрикасының маркетинг қызметі құрамына салыстырмалы түрде көп санды қызметкерлері бар Алматы, аймақтық және фирмалық сату бойынша арнайы бөлімшелері бар өткізу бөлімі кіреді. Маркетингті басқару бөлімінің үш қызметкері сатуларды талдау, баға белгілеу бойынша жұмыс, сұранымды болжаумен қатар жалпы маркетингтік және тағамдардың жеке топтапры жөнінде бағдарламаларды құрумен айналысады. Мұндай ұйымдастыру бөлімшелердің өзара байланыстары, білгірлік шектері, персонал дайындығына талаптар, өз функциялары ішінде шешімдер қабылдау үшін жауапкершілікті айқын анықтайды.

      Сонымен қатар, «Қарағанды кәмпиттері» кондитер фабрикасының қызметінің жемісті болуына  ондағы жүзеге асырылып жатқан бірқатар маңызды іс-шаралармен тығыз байланысты. Атап айтсақ, бұл кәсіпорын ашық акционерлік қоғам ретінде өзгерістер енгізді және нарықтық қатынастар шеңберінде өз қызметін нарық талаптарына сәйкес толықтырады, яғни құрал-саймандары мен өндірістік құрал - жабдықтары жаңартылып, автоматизацияланды, жаңа өндірістік линиялар жүзеге асырылды.

      Өткен жылдың наурыз айында «Қарағанды кәмпиттері» акционерлерінің кезектен тыс жалпы жиналысы өтті. Бұл жиналыста Қоғам Жарғысына, өткен жылы қабылданған Қазақстан Республикасының акционерлік қоғамдар туралы жаңа заңындағы өзгертулер енгізілді. Қоғам бұрынғы ұйымдық- құқықтық параметрлерін сақтай отырып, бұдан былай ашық емес жай акционерлік қоғам (АҚ) деп аталатын болды.

      Бүгінгі таңда «Қарағанды кәмпиттері» әйгілі, бәсекелестікке қабілеттілігі бар, нарықта өз орнын тапқан кәсіпорын.Маркетингтік зерттеу қызметі кәсіпорын беделін көтеріп және биік шыңдарға жеткізді.