Жүк көтеру механизмінің тағайындалуы, қолданылу аймағы және құрылғысы

Крандардың негізгі  қауіпсіздік құрылғылары қауіпті  жүктеме тудырылған кезде жүккөтергіш  кранның автоматты түрде сөндірілу  механизімін немесе оны қауіпсіз пайдалану шартының бұзылуын шектеуіштер  болып табылады. 

Альфа - М козловой кран жүккөтергіш шектегіші

Альфа - М шекті жүктеме шектегіші ПБ 10-382-00 талабына сәйкес келетін жүктерді көтеру кезінде кранды асқын жүктемеден қорғау үшін арналған.

Құрал:

- құралдың беттік панеліне идентификациялық және басқару  ақпараттарды, жүктік сипаттаманы енгізуді;

- сандық және жарықдиодты индикация жағдайын және кранның және шектеуіштің жұмыс тәртібін;

- жарықтық және дыбыстық дабылдағышты қосуды;

- дербес компьютерде санау құралы мен өңдеу бағдарламасы көмегімен кранның жұмысын тіркейді, сақтауды және санауды;

- негізгі құрылғылардың түзегіштігін тексеруді қамтамасыз етеді.

Ауыспалы токтың номиналды  қоректену кернеуі – 220 немесе 380 В. 
      Қоректендіру кернеуінің тербелісі – плюс 10  минус 20 % дейін.

Кажет етілетін қуат  - 20 Вт – тан кем емес.

Жұмыс температурасының диапазоны – минус 40 – тан плюс 55 °С дейін.

Сақтау және тасымалдау температурасы – минус 50 - ден плюс 50 °С дейін.

Плюс 25 °С температурада ауадағы ылғалдылық - 100 % дейін.

1000 сағатта істен шықпаушылық  ықтималдығы  – 0,96 кем емес.

Орташа қызмет көрсету  уақыты – 10 жыл.

Жүккөтергіштікті шектегіш деп сақтағыш құрылымы бар, кранның мүмкiн жүк көтеретiнiң асып кету жағдайындағы жүктi көтерудi тетiктiң ерiксiз келтiру автоматты түрде ажыратылатындығын айтады.

Кранның жүккөтергіштігін нұсқаушы - бұл жебе тәрiздi кранның құралы, бекiткiш жүк көтеретiнi жүк қармағыш мүшесінің ұшып шығуына байланысты болады. Кранның жүккөтергіштігін нұсқаушылары иілгіш жебелі аспадан және де меңзер мен шкаладан тұрады.

Шкаланы кранның жебесiнде  болттармен, ал меңзерді топсалы қатты  бекiтедi. Шкаладағы болттардың саңылауын  ойық түрінде істейді, себебі  топсада  айналатын және тiктеуiш бойынша  еркiн бекiтiлген нұсқағыш туралы шкаланы  орнатуға тура мүмкiндiк беретiн саңылаулар түрде болады.

Кранның көлбеу бұрышын көрсететiн құрал – көлбеу бұрышының нұсқағышы деп аталады.

 Жебе тәрiздi  жүк  көтергiш крандарында екi түрлі кранның көлбеу бұрышының нұсқағыштары орнатылады. Біріншісінде еркiн iлiнген маятниктiң қасиетi тұрпаттаста қолдану тiк жағдайды сақтайды. Әдетте бұл құрал платик, топса, бау, жүк, шкала және пластинкадан тұрады.

Құралдың екінші түрi сұйық және сұйықтың еркiн бетiнiң  қасиетiндегi горизонталдық жағдайын сақтауға негiзделген.

Кранның көлбеу бұрышының сұйық нұсқағыштары кран жұмыскерінің кабиналарында орнатылады.

Кранның көлбеу бұрышының  сұйық нұсқағышы қораптан, қақпақтан, шкаладан, сақина және төсемнен тұрады.

 Қораптартар, шкаламен  аралық кеңiстiкке және iшiне қарай,  әуе көпiршiгiн жүзитiн арнайы май саңылауы (майларды осы арқылы құяды) қорапты жапқан бұранда тәрiздi тығынның аяғы бар керең саңылау арқылы құяды. Шкаланың ортасында әуе көпiршiгi кран қоюын горизонтал қалыпында болуы керек.

 

4 сурет. Ұшып шығуды шектеушi: 1-иінтірек жетегі; 2 - шектеушi; 3 - нұсқағыш; 4 – шкала

 

Ұшып шығудың шектеушiлерi ұшып шығу тетiктiң автоматты ажыратуы үшiн максимал немесе ең төменгi жұмысы кезіндегі жебенiң жолында қызмет көрсетедi.

Ұшып шығуды шектеушi екi шеткi сөндiргiштер iшiнде орнатылатын металлдық корпустан тұрады. Жұдырықша бекiтілген шектеушiнiң бiлiгi жебе тұтқалы ерiксiз келтiру негiзбен байланған. Жұдырықша жебелер көтеру немесе түсiруде түпкi сөндiргiш бұрылысында iстейтiн тұтқаға әсер етедi. Тұтқалы ерiксiз келтiрудiң құрылымды жебесін бұзылмай түсiруге мүмкiндiк бередi.

Жүк көтеру мүшесін көтеру кезіндегі биiктiк шектеушiсi, жүк  қармағыш органның көтеруiн, тетiктiң  автоматты ажыратуы үшiн, оның жоғарғы шеткi жағдайы жолында қызмет көрсетедi.

 

5 сурет. Iлмектiң көтеру биiктiктігін шектеушi: 1-шеткi сөндiргiш; 2 - арқанша; 3 - сырғасы; 4 - жүк; 5 - бағдарлаушы тұтқа; 6-жүк таситын арқан; 7-iлмек салпыншағы

 

Жүк қармағыш органның көтеруiн  тетiктiң шеткi сөндiргiшi және де барлығында басқа жүк көтеру машиналар жүк  қармағыш органмен және тiреудiң аралығында жүк қармағыш органның тоқтауынан кейiн салт саңылау көтеруде кемiнде 50 мм-нiң электротальдерiнде кемiнде 200 мм болғандай етiп орнатуы керек.

Жүк қармағыш мүшесінің  көтеру биiктiгін шектеушiсi шеткi сөндiргiштен, арқаншадан, жүктен, сырғадан және екi бағдарлаушы тұтқалардан тұрады.

 Егер кранның жүк  қармағыш мүшесі шеткi сөндiргiштiң  жүгiн көтермесе, онда ол байланысулар  жүктiң әсерiнен тұйықталған болады, өйткенi жүк шеткi сөндiргiштiң тетiгiмен  сырғаны және арқанша арқылы  байланған. Егер жүк қармағыш мүше жүкке оның көтеруiнде қиналса және оның өзiмен бірге тартса, онда шеткi сөндiргiштiң тетiгi жүктiң босатылған массалары, жүктi көтерудi тетiктiң басқаруын шынжырдың байланысуларындағы серiппенiң әсерiнен қайрылып ажыратылады.

Айналмалы кранның бiр бөлiгiнiң бұрылысын шектеушiсi, бiр жаққа бұрылатын кранның бiр бөлiгiнiң айналуы екi реттен астам бұрылмау үшiн қызмет көрсетедi. Басқа жағдайда өткiзгiштiң атқарғыш механизмдерді кранның бұрылатын платформасы қойылған электр қозғағыштарына ток жiберушi жерін жұлып алады.

Кранының қойылған жағдайда  қозғалатын бөліктеріне өту кезінде тетiгiнiң ерiксiз келтiруi автоматты ажыратуы үшiн аздап қолайлы сақтандырғыш құрылымы шеткi сөндiргiштер деп аталады.

 

        6 сурет. Айналмалы кранның бiр бөлiгiнiң бұрылысын шектеушiсi:

1-шеткi сөндiргiш; 2 - кронштейн; 3 - тiректі  - бұрылатын шеңбер

 

Шеткi сөндiргiштер керi бағыттағы  қозғалыстың мүмкiндiгiн қамтамасыз етiп, электр жүйеге қосылуы тиiстi жүк  көтергiш крандарында тиiстi орнатылған. Сол бағыттан ары қарай қозғалыс кранды басқаруды электр жүйесi жiберiлетiн ең кiшi жылдамдықпен қону алаңына немесе тұғырықты тiреуге жол мақсаттарында кранды орын ауыстыру үшiн рұқсат берiледi.

 

 

7 сурет. Шеткi сөндiргiш: 1 - қорап; 2 - иінтірек; 3 - аунақша; 4 - бiлiк

 

Құрылымдар және жүк көтергiш  крандарды қауiпсiз пайдаланудың ережелерiне сәйкес, орын ауыстырудың  тетiктерiнiң шеткi сөндiргiштерi кемiнде  олардың қозғаушыларының ажыратуы тiреуге дейiнгі қашықта болу үшiн  мұнаралы, порталды және козловой крандарда  орнатылуы керек.

Анемометрлер жұмыс iстегенде жебе тәрiздi кранның желiсі жылдамдығының автоматты анықтауы үшiн қызмет көрсетедi. Егер желдiң жылдамдығы мүмкiн нормасын асып кетсе, онда кран жұмыскері дыбыстық және жарық сигналдары арқылы хабардар болады.

Жүк көтергіш крандарында жылдамдық датчигынан, найзағай қабылдағыштан тұратын және де өлшеу пульті, барлығы кран жұмыскерінің кабинасында болуы тиіс.

Датчик және пульт  арнайы қалқаланған кабельмен тұйықталған  болып келеді. Өлшеу пульті желдiң  жылдамдығының нұсқағышы, үш сигналдық шырақтар, реленiң босатуын батырмамен, сақтағыштың ұстаушысы және штепсель ойықтарының қалыптарымен жабдықталған.

 

8 сурет. Анемометр

 

Сигналдық шамдар әртүрлi түстi болады - жасыл, сары және қызыл. Егер самалдың ұзақтығы мүмкiн норманы асса жасыл шам желiге анемометрдiң қосындысында күнге күйедi, сары - барынша мүмкiн шамаға дейiн, қызыл шам желдiң жылдамдығының үлкеюi болған кезде күнге күйедi. Қызыл шамның жануымен анемометрдiң дыбыстық сигналы қосылады.

Сигнализатор жарық сигнализациясының қосылу кезінде кранның көлбеу шаманың асып кетуi туралы кран жұмыскерін ескертуi үшiн қызмет көрсетедi.                                              9 сурет. Сигнализатор және оның құрылымы

 

Сигнализатор сигнализацияның панелiнен, жоғары жиiлiктi генератордың маятнигінен тұратын көлбеу датчигінен және де электронды аспаптан тұрады.

Жоғары жиiлiктi генератор  датчигі катушкамен бұрылатын рамада, маятниктiң астында орнатылатын  индукциялы катушкалармен жабдықталған болып келеді, себебі ол бұрылатын рамада бекiтiледi.

Қорытынды

 

Көліктік және тиеу-түсіру жұмыстарындағы еңбек шығынын қысқарту үшін тасымалдауды және көлік құралдарын таңдауды ұтымды ұйымдастыру аса  маңызды. Құрылыстың дамуы және заводтық құрылыс конструкцияларын және бөлшектерін  дайындау дәрежесінің ұлғаюы оларды құрылыс алаңдарына жеткізу механизациясы мен ұйымдастырылуын жетілдіруді талап етті.

Алғы шептегі өндірістер мен ұйымдар өндірістік-техникалық жинақтаудың, жүктерді контейнерлеу және пакеттеудің дамыған әдісін қолданады, сонымен қатар, оларды құрылыс алаңдарына жеткізу жұмыс өндірісінің технологиясымен ұштастырылған, көліктік-жинақтау графигінің жалпы сағаты бойынша жүзеге асады.

Материалды-техникалық қамтамасыз етудің мұндай әдісі құрылыс индустриясы  өндірісінің, көлік ұйымдары мен құрылыс-монтаж басқармасының жұмыстарын толық келісімге келтіруге себеп болады, бір технолгиялық ағымды жасайды, жұмысты механизациялау және еңбек өнімділігі деңгейін арттыруды қамтамасыз етеді.

Осы курстық жұмыста жүк көтеру механизмінің тағайындалуы, қолданылу аймағы және құрылғысы, жүк көтеру механизмінің полистпаст жүйесінің элементтері мен жанасу элементтерінің параметрлерін анықтау, жүк көтеру механизмінің жетегінің параметрлерін есептеу және оның стандарттық қатардағы элементтерінің таңдалуы, номиналды жүккөтергіштігі кезінде іске қосу мерзіміндегі жүк көтеру механизмінің жетегінің параметрлерін есептеу, әр түрлі жүккөтергіштігі бойынша көтеру және түсіру мерзіміндегі іске қосу кезінде жүк көтеру механизмінің жетегінің параметрлерін есептеу, көтеру механизмінің электрқозғалтқышын таңдалуын дұрыс тексеру, жүк көтеру механизмінің жетегін таңдау, жүкті көтеру механизіміне арналған қауіпсіздік құралдарының тағайындалуы, қолданылуы және құрылымы туралы жалпы мәліметтер келтірілген.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

 

1. Кузьмин А.В., Марон Ф.Л. «Справочник по расчетам подъемно – транспортных машин» - 2-е изд., перераб. и доп. – М: Высшая школа., 1983. – 350 с.

2. Александров М.П.  Подъемно – транспортные машины. – 5-е изд. – М: Высшая  школа, 1979. – 558 с.

3. Александров М.П.  Тормоза подъемно – транспортных  машин. – 3-е изд. – М: Машиностроение, 1976. – 383 с.

4. Краузе Г.Е., Крутилин Н.Д., Сыцко  С.А. Редукторы. Справочное пособие.  – 2-е изд. – Л: Машиностроение, 1972. – 144 с.

5. Парницкий А.Б., Шабашов А.П., Лысяков А.Г. Мостовые краны общего назначения. – 4-е изд. – М: Машиностроение, 1971. – 350 с.

6. Поляков В.С., Барабаш И.Д., Ряховский  О.А. Справочник по муфтам. –  2-е изд. – Л: Машиностроение, 1979. – 343 с.

7. Правила устройства и безопасной эксплуатации грузоподъемных кранов. – М: Металлургия, 1981. – 168 с.

8. Расчеты грузоподъемных и транспортирующих  машин / Ф.К.Иванченко и др. – 2-е изд. – Киев: Высшая школа, 1978. – 576 с.

9. Расчеты крановых механизмов  и их деталей. ВНИИПТмаш. –  3-е изд. – М: Машиностроение, 1971. – 495 с.

10. Редукторы, муфты, тормоза:  Каталог. 1 – 12 – 78. – Л.: Механобр., 1979. – 46 с.

11. Рудненко Н.Ф., Александров М.П., Лысяков А.Г. Курсовые проектирования  грузоподъмных машин. 3-е изд. –  М: Машиностроение, 1971. – 464 с.